Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem

Funerarni konteksti svakako su arheološki zapisi u čijem formiranju značajnu ulogu igraju simboličke i kultne predstave zajednice. S druge strane, u odsustvu pisanih svedočanstava o tim predstavama, arheolozi su skloni da svoje interpretacije zasnivaju na uopštenim i pojednostavljenim idejama o „pri...

Descripción completa

Guardado en:

Detalles Bibliográficos
Autores principales:	Staša Babić, Zorica Kuzmanović
Formato:	article
Lenguaje:	EN FR SR
Publicado:	University of Belgrade 2016
Materias:	Atenica kneževski grobovi spalište simbolika funerarnog zapisa analoško zaključivanje Anthropology GN1-890
Acceso en línea:	https://doaj.org/article/08587402c8514edd92709f0bf480d04c
Etiquetas:	Agregar Etiqueta Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!

id	oai:doaj.org-article:08587402c8514edd92709f0bf480d04c
record_format	dspace
spelling	oai:doaj.org-article:08587402c8514edd92709f0bf480d04c2021-12-02T02:18:49ZAtenica: u potrazi za izgubljenim spalištem10.21301/eap.v11i3.10353-15892334-8801https://doaj.org/article/08587402c8514edd92709f0bf480d04c2016-11-01T00:00:00Zhttps://eap-iea.org/novi-ojs/index.php/eap/article/view/684https://doaj.org/toc/0353-1589https://doaj.org/toc/2334-8801Funerarni konteksti svakako su arheološki zapisi u čijem formiranju značajnu ulogu igraju simboličke i kultne predstave zajednice. S druge strane, u odsustvu pisanih svedočanstava o tim predstavama, arheolozi su skloni da svoje interpretacije zasnivaju na uopštenim i pojednostavljenim idejama o „primitivnim” kultovima, kao što je „solarni kult”. U takvom postupku, tehnički aspekti zapisa zanemaruju se u korist tumačenja pretpostavljenih simboličkih „poruka”. Među kneževskim grobovima centralnog Balkana, humke u Atenici pored Čačka dugo su predstavljale jedini primer ove vrste sahrane koji je istražen u okviru sistematskih arheoloških istraživanja i stoga je čitav niz autora posvećivao posebnu pažnju konstrukciji ovih tumula i mogućnostima interpretacije rituala koji je pratio polaganje pokojnika. U ovom pogledu, naročito je značajna tzv. „ritualna površina” u okviru humke II – tri pravougaona prostora oivičena redovima oblutaka, sa pravilno raspoređenim levkastim jamama, ispunjenim tamnom zemljom, fragmentima keramike i gorelih kostiju. Interpretacije su se kretale od ideja o grobovima kremiranih ljudskih žrtava, preko replika svetilišta, sve do složene simbolike solarnog kulta, izražene numerološkim pravilnostima. S druge strane, budući da se radi o kremiranim pokojnicima, u okviru obe humke identifikovana su spališta – relativno male lučne konstrukcije od redova oblutaka, na kojima su takođe zapaženi tragovi gorenja. Niz praktičnih nelogičnosti koje proističu iz ovih tumačenja ostao je po strani, u nastojanju da se složeni ritual sahrane sa kremacijom poveže sa simboličkim predstavama percipiranim kao primerene za kulturni kontekst sahrana u Atenici – ljudske žrtve, solarni kult. U kružnom dokaznom postupku, ove su ideje, manje ili više prećutno, uzimane za početnu premisu šire interpretacije kultnih praksi zajednice koja je svoje istaknute članove sahranila pod humkama u blizini Čačka.Staša BabićZorica KuzmanovićUniversity of BelgradearticleAtenicakneževski grobovispalištesimbolika funerarnog zapisaanaloško zaključivanjeAnthropologyGN1-890ENFRSREtnoantropološki Problemi, Vol 11, Iss 3 (2016)
institution	DOAJ
collection	DOAJ
language	EN FR SR
topic	Atenica kneževski grobovi spalište simbolika funerarnog zapisa analoško zaključivanje Anthropology GN1-890
spellingShingle	Atenica kneževski grobovi spalište simbolika funerarnog zapisa analoško zaključivanje Anthropology GN1-890 Staša Babić Zorica Kuzmanović Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem
description	Funerarni konteksti svakako su arheološki zapisi u čijem formiranju značajnu ulogu igraju simboličke i kultne predstave zajednice. S druge strane, u odsustvu pisanih svedočanstava o tim predstavama, arheolozi su skloni da svoje interpretacije zasnivaju na uopštenim i pojednostavljenim idejama o „primitivnim” kultovima, kao što je „solarni kult”. U takvom postupku, tehnički aspekti zapisa zanemaruju se u korist tumačenja pretpostavljenih simboličkih „poruka”. Među kneževskim grobovima centralnog Balkana, humke u Atenici pored Čačka dugo su predstavljale jedini primer ove vrste sahrane koji je istražen u okviru sistematskih arheoloških istraživanja i stoga je čitav niz autora posvećivao posebnu pažnju konstrukciji ovih tumula i mogućnostima interpretacije rituala koji je pratio polaganje pokojnika. U ovom pogledu, naročito je značajna tzv. „ritualna površina” u okviru humke II – tri pravougaona prostora oivičena redovima oblutaka, sa pravilno raspoređenim levkastim jamama, ispunjenim tamnom zemljom, fragmentima keramike i gorelih kostiju. Interpretacije su se kretale od ideja o grobovima kremiranih ljudskih žrtava, preko replika svetilišta, sve do složene simbolike solarnog kulta, izražene numerološkim pravilnostima. S druge strane, budući da se radi o kremiranim pokojnicima, u okviru obe humke identifikovana su spališta – relativno male lučne konstrukcije od redova oblutaka, na kojima su takođe zapaženi tragovi gorenja. Niz praktičnih nelogičnosti koje proističu iz ovih tumačenja ostao je po strani, u nastojanju da se složeni ritual sahrane sa kremacijom poveže sa simboličkim predstavama percipiranim kao primerene za kulturni kontekst sahrana u Atenici – ljudske žrtve, solarni kult. U kružnom dokaznom postupku, ove su ideje, manje ili više prećutno, uzimane za početnu premisu šire interpretacije kultnih praksi zajednice koja je svoje istaknute članove sahranila pod humkama u blizini Čačka.
format	article
author	Staša Babić Zorica Kuzmanović
author_facet	Staša Babić Zorica Kuzmanović
author_sort	Staša Babić
title	Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem
title_short	Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem
title_full	Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem
title_fullStr	Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem
title_full_unstemmed	Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem
title_sort	atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem
publisher	University of Belgrade
publishDate	2016
url	https://doaj.org/article/08587402c8514edd92709f0bf480d04c
work_keys_str_mv	AT stasababic atenicaupotrazizaizgubljenimspalistem AT zoricakuzmanovic atenicaupotrazizaizgubljenimspalistem
_version_	1718402510357528576

Atenica: u potrazi za izgubljenim spalištem

Ejemplares similares