باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق
کتاب «مفاتیح‌الارزاق» دایره‌المعارف مصور کشاورزی و علم زراعت و اصول باغ‌سازیِ عصر قاجار است که در سال ۱۲۷۰ ه.ق، توسط یکی از مستوفیان ایالت فارس به نام «محمد‌یوسف نوری»، به رشتۀ تحریر درآمده است. موضوع کتاب صرفاً به جنبه‌های باغبانی و اصول طراحی باغ محدود نمی‌شود و بخش قابل‌توجهی از کتاب به فرهنگ عا...
Guardado en:
| Autor principal: | |
|---|---|
| Formato: | article |
| Lenguaje: | EN FA |
| Publicado: |
Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism
2018
|
| Materias: | |
| Acceso en línea: | https://doaj.org/article/1a162699ceaa4273b9aaea3593de6ae7 |
| Etiquetas: |
Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
|
| id |
oai:doaj.org-article:1a162699ceaa4273b9aaea3593de6ae7 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
oai:doaj.org-article:1a162699ceaa4273b9aaea3593de6ae72021-11-15T14:35:02Zباغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق2008-74462008-216910.22034/manzar.2018.76859https://doaj.org/article/1a162699ceaa4273b9aaea3593de6ae72018-10-01T00:00:00Zhttp://www.manzar-sj.com/article_76859_1f4095045509e1b4899dffb40f66167e.pdfhttps://doaj.org/toc/2008-7446https://doaj.org/toc/2008-2169کتاب «مفاتیح‌الارزاق» دایره‌المعارف مصور کشاورزی و علم زراعت و اصول باغ‌سازیِ عصر قاجار است که در سال ۱۲۷۰ ه.ق، توسط یکی از مستوفیان ایالت فارس به نام «محمد‌یوسف نوری»، به رشتۀ تحریر درآمده است. موضوع کتاب صرفاً به جنبه‌های باغبانی و اصول طراحی باغ محدود نمی‌شود و بخش قابل‌توجهی از کتاب به فرهنگ عامه و باورهای عامیانه و خرافه‌ها در باب گیاهان و درختان اختصاص دارد. یوسف نوری در این کتاب به ارائه و معرفی پلان و نحوۀ کاشت و آرایش گیاهان برای یک باغ می‌پردازد که این الگوی باغسازی به‌نوعی آرکی‌تایپ بسیاری از باغ‌های عصر قاجار محسوب می‌شود و در مقایسه با باغ‌های پیش از این دوره، و همچنین سایر منابع تاریخی که دربارۀ باغ نوشته شده‌اند، چون «آثار و احیاء» و «ارشادالزراعه»، خبر از تفاوت‌های قابل‌توجهی در نظام کاشت و فضاسازی این پدیده می‌دهد. شیوۀ طراحی پلان باغی که یوسف نوری ارائه داده است چندین نکته را در بطن خویش به همراه دارد که در تحولات باغسازی این برهۀ تاریخی حائز اهمیت است و می‌تواند بر مطالعات باغ در عصر قاجار مسیری تازه بگشاید. در این مقاله به بررسی اصول طراحی باغ به روایت این کتاب پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان از تحول پلان‌بندی باغ، و تغییر اولویت‌های باغسازی دارد؛ ازجمله این تغییرات می‌توان به فضابندی باغ، سازمان‌دهی کرت‌ها، سلسله‌مراتب، محورها و جوی‌های آب، هم‌نشینی گیاهان و درختان، و حتی منابع و متون مورد استناد برای باغ اشاره کرد.غلامرضا جمال‌الدینNazar research center for Art, Architecture & Urbanismarticleباغباغ‌سازیعصر قاجارمفاتیح‌الارزاقمحمد یوسف نوریArchitectureNA1-9428ENFAمنظر, Vol 10, Iss 44, Pp 6-17 (2018) |
| institution |
DOAJ |
| collection |
DOAJ |
| language |
EN FA |
| topic |
باغ باغسازی عصر قاجار مفاتیح‌الارزاق محمد یوسف نوری Architecture NA1-9428 |
| spellingShingle |
باغ باغسازی عصر قاجار مفاتیح‌الارزاق محمد یوسف نوری Architecture NA1-9428 غلامرضا جمال‌الدین باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق |
| description |
کتاب «مفاتیح‌الارزاق» دایره‌المعارف مصور کشاورزی و علم زراعت و اصول باغ‌سازیِ عصر قاجار است که در سال ۱۲۷۰ ه.ق، توسط یکی از مستوفیان ایالت فارس به نام «محمد‌یوسف نوری»، به رشتۀ تحریر درآمده است. موضوع کتاب صرفاً به جنبه‌های باغبانی و اصول طراحی باغ محدود نمی‌شود و بخش قابل‌توجهی از کتاب به فرهنگ عامه و باورهای عامیانه و خرافه‌ها در باب گیاهان و درختان اختصاص دارد. یوسف نوری در این کتاب به ارائه و معرفی پلان و نحوۀ کاشت و آرایش گیاهان برای یک باغ می‌پردازد که این الگوی باغسازی به‌نوعی آرکی‌تایپ بسیاری از باغ‌های عصر قاجار محسوب می‌شود و در مقایسه با باغ‌های پیش از این دوره، و همچنین سایر منابع تاریخی که دربارۀ باغ نوشته شده‌اند، چون «آثار و احیاء» و «ارشادالزراعه»، خبر از تفاوت‌های قابل‌توجهی در نظام کاشت و فضاسازی این پدیده می‌دهد. شیوۀ طراحی پلان باغی که یوسف نوری ارائه داده است چندین نکته را در بطن خویش به همراه دارد که در تحولات باغسازی این برهۀ تاریخی حائز اهمیت است و می‌تواند بر مطالعات باغ در عصر قاجار مسیری تازه بگشاید. در این مقاله به بررسی اصول طراحی باغ به روایت این کتاب پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان از تحول پلان‌بندی باغ، و تغییر اولویت‌های باغسازی دارد؛ ازجمله این تغییرات می‌توان به فضابندی باغ، سازمان‌دهی کرت‌ها، سلسله‌مراتب، محورها و جوی‌های آب، هم‌نشینی گیاهان و درختان، و حتی منابع و متون مورد استناد برای باغ اشاره کرد. |
| format |
article |
| author |
غلامرضا جمال‌الدین |
| author_facet |
غلامرضا جمال‌الدین |
| author_sort |
غلامرضا جمال‌الدین |
| title |
باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق |
| title_short |
باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق |
| title_full |
باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق |
| title_fullStr |
باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق |
| title_full_unstemmed |
باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق |
| title_sort |
باغسازی در عصر قاجار به روایت مفاتیح‌الارزاق |
| publisher |
Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism |
| publishDate |
2018 |
| url |
https://doaj.org/article/1a162699ceaa4273b9aaea3593de6ae7 |
| work_keys_str_mv |
AT gẖlạmrḍạjmạlạldyn bạgẖsạzydrʿṣrqạjạrbhrwạytmfạtyḥạlạrzạq |
| _version_ |
1718428360356397056 |