Pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji
U radu ćemo, vodeći se promišljanjima vezanim za pojedine aspekte samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja koje zatičemo u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji, pokušati pokazati da problem samoreferentnosti možemo iskoristiti i kao dobru polaznu poziciju za temeljnije promišlj...
Guardado en:
Autor principal: | |
---|---|
Formato: | article |
Lenguaje: | BS EN HR SR |
Publicado: |
Filozofski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci
2021
|
Materias: | |
Acceso en línea: | https://doaj.org/article/2f7ca6e50bb3459eac6fcd2a1bdeb28e |
Etiquetas: |
Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
|
id |
oai:doaj.org-article:2f7ca6e50bb3459eac6fcd2a1bdeb28e |
---|---|
record_format |
dspace |
spelling |
oai:doaj.org-article:2f7ca6e50bb3459eac6fcd2a1bdeb28e2021-12-02T08:01:34ZPojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji2712-12592712-129110.7251/SIN2102005Lhttps://doaj.org/article/2f7ca6e50bb3459eac6fcd2a1bdeb28e2021-12-01T00:00:00Zhttps://sineza.ff.unibl.org/sineza/article/view/40https://doaj.org/toc/2712-1259https://doaj.org/toc/2712-1291U radu ćemo, vodeći se promišljanjima vezanim za pojedine aspekte samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja koje zatičemo u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji, pokušati pokazati da problem samoreferentnosti možemo iskoristiti i kao dobru polaznu poziciju za temeljnije promišljanje transcendentalne pozicije uopšte, ali i kao mjesto na kojemu se kritici pojedinih, samorazumljivih, polazišta tradicionalne, dokantovske, filozofije, može pristupiti na jedan drugačiji i efikasniji način. Nasuprot suspstancijalističkim filozofskim koncepcijama, koje su, bilo da polaze iz empirističkog bilo iz racionalističkog filozofskog okolišta, pretpostavljale zajedničko ontološko izvorište u kojemu je, sa manjom ili većom izvjesnošću, trebalo iznaći odgovore na najveći dio filozofskih zapitanosti, transcendentalisti tvrde da osnovni principi saznanja mogu da se iskažu kao principi samo u slučaju kada se njihova uporišna ili referenta tačka neupitno ispostavi kao bitno njihova, autonomna i neodvojiva, odlika i kada se datost predmeta saznanja ispostavi kao njihov konstitutivni/konstruktivni rezultat. Na tom tragu, pozabavićemo se problemom apofatičke prirode samoreferentnosti i sa njim bitno povezanim problemom praktičkog karaktera transcendentalnih principa saznanja, ali i pitanjem opravdanja teorijskosaznajne prednosti samoreferentnih principa. Posljednje pitanje pokušaćemo razriješiti pozivajući se na nekoliko osnovnih motiva koje možemo iznaći u Kantovoj kritici Hjumovog psihologizma.Saša LaketaFilozofski fakultet Univerziteta u Banjoj LuciarticlesamoreferentnosttranscendentalnojasaznanjeizvjesnostPhilosophy. Psychology. ReligionBSocial SciencesHBSENHRSRSineza, Vol 2, Iss 2, Pp 69-81 (2021) |
institution |
DOAJ |
collection |
DOAJ |
language |
BS EN HR SR |
topic |
samoreferentnost transcendentalno ja saznanje izvjesnost Philosophy. Psychology. Religion B Social Sciences H |
spellingShingle |
samoreferentnost transcendentalno ja saznanje izvjesnost Philosophy. Psychology. Religion B Social Sciences H Saša Laketa Pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji |
description |
U radu ćemo, vodeći se promišljanjima vezanim za pojedine aspekte samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja koje zatičemo u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji, pokušati pokazati da problem samoreferentnosti možemo iskoristiti i kao dobru polaznu poziciju za temeljnije promišljanje transcendentalne pozicije uopšte, ali i kao mjesto na kojemu se kritici pojedinih, samorazumljivih, polazišta tradicionalne, dokantovske, filozofije, može pristupiti na jedan drugačiji i efikasniji način. Nasuprot suspstancijalističkim filozofskim koncepcijama, koje su, bilo da polaze iz empirističkog bilo iz racionalističkog filozofskog okolišta, pretpostavljale zajedničko ontološko izvorište u kojemu je, sa manjom ili većom izvjesnošću, trebalo iznaći odgovore na najveći dio filozofskih zapitanosti, transcendentalisti tvrde da osnovni principi saznanja mogu da se iskažu kao principi samo u slučaju kada se njihova uporišna ili referenta tačka neupitno ispostavi kao bitno njihova, autonomna i neodvojiva, odlika i kada se datost predmeta saznanja ispostavi kao njihov konstitutivni/konstruktivni rezultat. Na tom tragu, pozabavićemo se problemom apofatičke prirode samoreferentnosti i sa njim bitno povezanim problemom praktičkog karaktera transcendentalnih principa saznanja, ali i pitanjem opravdanja teorijskosaznajne prednosti samoreferentnih principa. Posljednje pitanje pokušaćemo razriješiti pozivajući se na nekoliko osnovnih motiva koje možemo iznaći u Kantovoj kritici Hjumovog psihologizma. |
format |
article |
author |
Saša Laketa |
author_facet |
Saša Laketa |
author_sort |
Saša Laketa |
title |
Pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji |
title_short |
Pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji |
title_full |
Pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji |
title_fullStr |
Pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji |
title_full_unstemmed |
Pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u Fihteovoj i Kantovoj transcendentalnoj koncepciji |
title_sort |
pojedini aspekti samoreferentne prirode osnovnih principa saznanja u fihteovoj i kantovoj transcendentalnoj koncepciji |
publisher |
Filozofski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci |
publishDate |
2021 |
url |
https://doaj.org/article/2f7ca6e50bb3459eac6fcd2a1bdeb28e |
work_keys_str_mv |
AT sasalaketa pojediniaspektisamoreferentneprirodeosnovnihprincipasaznanjaufihteovojikantovojtranscendentalnojkoncepciji |
_version_ |
1718398713751142400 |