اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه
بنیاد اندیشۀ آرمان‌شهری در دو داستان رحله ابن فطوطه نجیب محفوظ و نون و القلم جلال آل احمد بر نفی وضع موجود، وجود بحران و تلاش برای آرمانی کردن امور مطلوب بنا شده است، محیط خلق هر دو داستان، یعنی ایران و مصر در زمان نوشتن آن‌ها دارای شرایطی بحرانی از نظر اجتماعی و فکری است که زمینه ساز ایجاد اندیشۀ آ...
Guardado en:
| Autores principales: | , , , |
|---|---|
| Formato: | article |
| Lenguaje: | EN FA |
| Publicado: |
Institute for Humanities & Cultural Studies
2021
|
| Materias: | |
| Acceso en línea: | https://doaj.org/article/306ebbafaa41465a86e72e224669780b |
| Etiquetas: |
Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
|
| id |
oai:doaj.org-article:306ebbafaa41465a86e72e224669780b |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
oai:doaj.org-article:306ebbafaa41465a86e72e224669780b2021-11-08T08:52:57Zاندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه2717-322410.30465/lir.2021.36579.1314https://doaj.org/article/306ebbafaa41465a86e72e224669780b2021-09-01T00:00:00Zhttps://lir.ihcs.ac.ir/article_6684_c61a6f5ef1578a60219ca61046f4b988.pdfhttps://doaj.org/toc/2717-3224بنیاد اندیشۀ آرمان‌شهری در دو داستان رحله ابن فطوطه نجیب محفوظ و نون و القلم جلال آل احمد بر نفی وضع موجود، وجود بحران و تلاش برای آرمانی کردن امور مطلوب بنا شده است، محیط خلق هر دو داستان، یعنی ایران و مصر در زمان نوشتن آن‌ها دارای شرایطی بحرانی از نظر اجتماعی و فکری است که زمینه ساز ایجاد اندیشۀ آرمان شهری است از این رو. نویسندگان این دو اثر با استفاده از زبانی نمادین و با توجه به تصوف تلاش دارند تا تصویری از جامعۀ آرمانی خود ارائه دهند. از نگاه نویسندگان، آرمان‌شهر دست‌یافتنی است و علت عدم تحقق آن وجود حکومت و قبضه کردن قدرت توسط عده‌ای خاص است. زبان نوشتاری نجیب محفوظ در رحله ابن فطومه زبانی ادبی و متأثر از آثار کلاسیک ادبیات عربی است، در حالی که آل احمد زیانی عامیانه را برای روایت خود برگزیده است. داستان آل احمد در روایت خود، از تصوفی بهره برده است که جنبۀ اجتماعی آن نیرومند است و قلندران پیرو آن به دنبال قدرت هستند، اما در مواجه با دشواری‌های آن خود نیز به راه صاحبان پیشین قدرت می‌روند و در نهایت از قدرت پیشین شکست می‌خورند؛ و قهرمان داستان نیز اگرچه به دنبال شهادت است، در نهایت تبعید می‌شود؛ اما محفوظ تصوف را در جنبۀ فردی آن یعنی بریدن از عالم مادّی و نقایص آن و کشف و شهود ناشی از مراقبه و ریاضت، وارد داستان خود کرده است و شخصیت اصلی داستان در پایان راه سعادت را در چنین تصوفی می‌یابد که امری فردی است.رضا عباسیبهروز محمودی بختیاریمهدی امیریعلی عسکر علیزاده مقدمInstitute for Humanities & Cultural Studiesarticleاندیشه سیاسیتصوفآرمان‌شهرنجیب محفوظجلال آل احمدIndo-Iranian languages and literaturePK1-9601ENFAپژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی, Vol 3, Iss 6, Pp 190-219 (2021) |
| institution |
DOAJ |
| collection |
DOAJ |
| language |
EN FA |
| topic |
اندیشه سیاسی تصوف آرمان‌شهر نجیب محفوظ جلال آل احمد Indo-Iranian languages and literature PK1-9601 |
| spellingShingle |
اندیشه سیاسی تصوف آرمان‌شهر نجیب محفوظ جلال آل احمد Indo-Iranian languages and literature PK1-9601 رضا عباسی بهروز محمودی بختیاری مهدی امیری علی عسکر علیزاده مقدم اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه |
| description |
بنیاد اندیشۀ آرمان‌شهری در دو داستان رحله ابن فطوطه نجیب محفوظ و نون و القلم جلال آل احمد بر نفی وضع موجود، وجود بحران و تلاش برای آرمانی کردن امور مطلوب بنا شده است، محیط خلق هر دو داستان، یعنی ایران و مصر در زمان نوشتن آن‌ها دارای شرایطی بحرانی از نظر اجتماعی و فکری است که زمینه ساز ایجاد اندیشۀ آرمان شهری است از این رو. نویسندگان این دو اثر با استفاده از زبانی نمادین و با توجه به تصوف تلاش دارند تا تصویری از جامعۀ آرمانی خود ارائه دهند. از نگاه نویسندگان، آرمان‌شهر دست‌یافتنی است و علت عدم تحقق آن وجود حکومت و قبضه کردن قدرت توسط عده‌ای خاص است. زبان نوشتاری نجیب محفوظ در رحله ابن فطومه زبانی ادبی و متأثر از آثار کلاسیک ادبیات عربی است، در حالی که آل احمد زیانی عامیانه را برای روایت خود برگزیده است. داستان آل احمد در روایت خود، از تصوفی بهره برده است که جنبۀ اجتماعی آن نیرومند است و قلندران پیرو آن به دنبال قدرت هستند، اما در مواجه با دشواری‌های آن خود نیز به راه صاحبان پیشین قدرت می‌روند و در نهایت از قدرت پیشین شکست می‌خورند؛ و قهرمان داستان نیز اگرچه به دنبال شهادت است، در نهایت تبعید می‌شود؛ اما محفوظ تصوف را در جنبۀ فردی آن یعنی بریدن از عالم مادّی و نقایص آن و کشف و شهود ناشی از مراقبه و ریاضت، وارد داستان خود کرده است و شخصیت اصلی داستان در پایان راه سعادت را در چنین تصوفی می‌یابد که امری فردی است. |
| format |
article |
| author |
رضا عباسی بهروز محمودی بختیاری مهدی امیری علی عسکر علیزاده مقدم |
| author_facet |
رضا عباسی بهروز محمودی بختیاری مهدی امیری علی عسکر علیزاده مقدم |
| author_sort |
رضا عباسی |
| title |
اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه |
| title_short |
اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه |
| title_full |
اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه |
| title_fullStr |
اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه |
| title_full_unstemmed |
اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه |
| title_sort |
اندیشة سیاسی آرمان‌شهری در آثار جلال آل احمد و نجیب محفوظ، با بررسی نقش تصوف دو داستان نون و القلم و رحلة ابن فطومه |
| publisher |
Institute for Humanities & Cultural Studies |
| publishDate |
2021 |
| url |
https://doaj.org/article/306ebbafaa41465a86e72e224669780b |
| work_keys_str_mv |
AT rḍạʿbạsy ạndysẖẗsyạsyậrmạnsẖhrydrậtẖạrjlạlậlạḥmdwnjybmḥfwẓbạbrrsynqsẖtṣwfdwdạstạnnwnwạlqlmwrḥlẗạbnfṭwmh AT bhrwzmḥmwdybkẖtyạry ạndysẖẗsyạsyậrmạnsẖhrydrậtẖạrjlạlậlạḥmdwnjybmḥfwẓbạbrrsynqsẖtṣwfdwdạstạnnwnwạlqlmwrḥlẗạbnfṭwmh AT mhdyạmyry ạndysẖẗsyạsyậrmạnsẖhrydrậtẖạrjlạlậlạḥmdwnjybmḥfwẓbạbrrsynqsẖtṣwfdwdạstạnnwnwạlqlmwrḥlẗạbnfṭwmh AT ʿlyʿsḵrʿlyzạdhmqdm ạndysẖẗsyạsyậrmạnsẖhrydrậtẖạrjlạlậlạḥmdwnjybmḥfwẓbạbrrsynqsẖtṣwfdwdạstạnnwnwạlqlmwrḥlẗạbnfṭwmh |
| _version_ |
1718442698492346368 |