جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی

باغ ایرانی به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای تمدن ایرانی در جهان، بازتابی از جهان‌بینی ایرانیان است. سال‌هاست پژوهشگران متعدد ایرانی و خارجی به دنبال یافتن الگو یا کهن‌الگویی برای باغ ایرانی هستند. برای مدت‌ها الگوی «چهارباغ» به عنوان الگوی باغ ایرانی در جهان معرفی شده بود؛ الگویی هندسی که با تمسّ...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: ناصر براتی, آیدا آل هاشمی, آرمان میناتورسجادی
Formato: article
Lenguaje:EN
FA
Publicado: Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism 2018
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/31395c00fe144662905249295f43a806
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:31395c00fe144662905249295f43a806
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:31395c00fe144662905249295f43a8062021-11-15T14:36:05Zجهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی2008-74462008-2169https://doaj.org/article/31395c00fe144662905249295f43a8062018-02-01T00:00:00Zhttp://www.manzar-sj.com/article_59539_52119328b5803b6d673cf89f8a8511b4.pdfhttps://doaj.org/toc/2008-7446https://doaj.org/toc/2008-2169باغ ایرانی به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای تمدن ایرانی در جهان، بازتابی از جهان‌بینی ایرانیان است. سال‌هاست پژوهشگران متعدد ایرانی و خارجی به دنبال یافتن الگو یا کهن‌الگویی برای باغ ایرانی هستند. برای مدت‌ها الگوی «چهارباغ» به عنوان الگوی باغ ایرانی در جهان معرفی شده بود؛ الگویی هندسی که با تمسّک به جهان‌بینی چهاربخشی کتب کهن به دنبال انطباق آن با الگو و جهان‌بینی ایرانیان و بهشت موعود به ویژه در دوران اسلام، تفکر شکل‌دهنده به تقسیم چهارتایی در باغ ایرانی را توجیه و به عنوان کهن‌الگوی اصیل برای باغ ایرانی معرفی کنند. با گسترش مطالعات و انطباق فضایی میان این الگو و نمونه‌های متنوع باغ ایرانی، الگوی «چهارباغ» به عنوان کهن‌الگویی برای تمام باغ‌های ایرانی مورد تشکیک قرار گرفت. مطالعات سال‌های اخیر پژوهشگران عموماً ایرانی نشان می‌دهد که فراتر از تقسیم چهارتایی، باغ ایرانی باغی محوری است که در آن یک محور به عنوان محور اصلی نقشی بنیادی در شکل‌گیری هندسه باغ ایرانی بازی می‌کند. این نوشتار با پذیرش و اثبات الگوی تک‌محوری در باغ ایرانی تکیه بر تحلیل هندسی باغ‌های ایرانی و نظریات صاحب‌نظران و انطباق جهان‌بینی ایرانی و الگوی هندسی تک‌محوری، به دنبال خوانش احساس زیست انسان ایرانی و فهم اوست که شکل‌دهنده باغ ایرانی با حاکمیت یک محور فضایی غالب است. نتایج این نوشتار با رسمیت دادن به الگوی باغ ایرانی مبتنی‌بر شکل‌گیری محور اصلی که بین کوشک و ورودی اصلی شکل گرفته و مسیر حرکت از ورودی به سمت کوشک را تعریف می‌کند. انطباق این الگو با جهان‌بینی ایرانی را براساس حرکت از ظلمات به نور و تقسیمات سه‌گانه متعاقب آن نشان می‌دهد.ناصر براتیآیدا آل هاشمیآرمان میناتورسجادیNazar research center for Art, Architecture & Urbanismarticleباغ ایرانیجهان‌بینی ایرانیانالگوی تک‌محوریArchitectureNA1-9428ENFAمنظر, Vol 9, Iss 41, Pp 6-15 (2018)
institution DOAJ
collection DOAJ
language EN
FA
topic باغ ایرانی
جهان‌بینی ایرانیان
الگوی تک‌محوری
Architecture
NA1-9428
spellingShingle باغ ایرانی
جهان‌بینی ایرانیان
الگوی تک‌محوری
Architecture
NA1-9428
ناصر براتی
آیدا آل هاشمی
آرمان میناتورسجادی
جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی
description باغ ایرانی به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای تمدن ایرانی در جهان، بازتابی از جهان‌بینی ایرانیان است. سال‌هاست پژوهشگران متعدد ایرانی و خارجی به دنبال یافتن الگو یا کهن‌الگویی برای باغ ایرانی هستند. برای مدت‌ها الگوی «چهارباغ» به عنوان الگوی باغ ایرانی در جهان معرفی شده بود؛ الگویی هندسی که با تمسّک به جهان‌بینی چهاربخشی کتب کهن به دنبال انطباق آن با الگو و جهان‌بینی ایرانیان و بهشت موعود به ویژه در دوران اسلام، تفکر شکل‌دهنده به تقسیم چهارتایی در باغ ایرانی را توجیه و به عنوان کهن‌الگوی اصیل برای باغ ایرانی معرفی کنند. با گسترش مطالعات و انطباق فضایی میان این الگو و نمونه‌های متنوع باغ ایرانی، الگوی «چهارباغ» به عنوان کهن‌الگویی برای تمام باغ‌های ایرانی مورد تشکیک قرار گرفت. مطالعات سال‌های اخیر پژوهشگران عموماً ایرانی نشان می‌دهد که فراتر از تقسیم چهارتایی، باغ ایرانی باغی محوری است که در آن یک محور به عنوان محور اصلی نقشی بنیادی در شکل‌گیری هندسه باغ ایرانی بازی می‌کند. این نوشتار با پذیرش و اثبات الگوی تک‌محوری در باغ ایرانی تکیه بر تحلیل هندسی باغ‌های ایرانی و نظریات صاحب‌نظران و انطباق جهان‌بینی ایرانی و الگوی هندسی تک‌محوری، به دنبال خوانش احساس زیست انسان ایرانی و فهم اوست که شکل‌دهنده باغ ایرانی با حاکمیت یک محور فضایی غالب است. نتایج این نوشتار با رسمیت دادن به الگوی باغ ایرانی مبتنی‌بر شکل‌گیری محور اصلی که بین کوشک و ورودی اصلی شکل گرفته و مسیر حرکت از ورودی به سمت کوشک را تعریف می‌کند. انطباق این الگو با جهان‌بینی ایرانی را براساس حرکت از ظلمات به نور و تقسیمات سه‌گانه متعاقب آن نشان می‌دهد.
format article
author ناصر براتی
آیدا آل هاشمی
آرمان میناتورسجادی
author_facet ناصر براتی
آیدا آل هاشمی
آرمان میناتورسجادی
author_sort ناصر براتی
title جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی
title_short جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی
title_full جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی
title_fullStr جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی
title_full_unstemmed جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی
title_sort جهان‌بینی ایرانیان و شکل‌گیری الگوی محوری باغ ایرانی
publisher Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism
publishDate 2018
url https://doaj.org/article/31395c00fe144662905249295f43a806
work_keys_str_mv AT nạṣrbrạty jhạnbynyạyrạnyạnwsẖḵlgyryạlgwymḥwrybạgẖạyrạny
AT ậydạậlhạsẖmy jhạnbynyạyrạnyạnwsẖḵlgyryạlgwymḥwrybạgẖạyrạny
AT ậrmạnmynạtwrsjạdy jhạnbynyạyrạnyạnwsẖḵlgyryạlgwymḥwrybạgẖạyrạny
_version_ 1718428367062040576