الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها

الحاد جدید وصف جریانی است که در دهۀ نخست قرن حاضر، با انتشار سلسله‌ای از کتاب‌های پرفروش و در واکنش به حملات تروریستی برخی افراطیون دینی، به عرصۀ افکار عمومی آمد. این جریان هرچند ریشه در گذشته دارد و مبانی و مفروضات آن همان مبانی و مفروضات ملحدان گذشته است، با اتخاذ رویکردی بسیار خصمانه، به جریانی ت...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: علی شهبازی, رسول رسولی پور, علی اله بداشتی
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Imam Sadiq University 2017
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/3da45a65990c47afb306986cb8f385fe
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:3da45a65990c47afb306986cb8f385fe
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:3da45a65990c47afb306986cb8f385fe2021-12-01T09:49:34Zالحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها2228-65782228-658610.30497/prr.2017.1913https://doaj.org/article/3da45a65990c47afb306986cb8f385fe2017-02-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_1913_055d68360065efd0e9fc028bb50412db.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586الحاد جدید وصف جریانی است که در دهۀ نخست قرن حاضر، با انتشار سلسله‌ای از کتاب‌های پرفروش و در واکنش به حملات تروریستی برخی افراطیون دینی، به عرصۀ افکار عمومی آمد. این جریان هرچند ریشه در گذشته دارد و مبانی و مفروضات آن همان مبانی و مفروضات ملحدان گذشته است، با اتخاذ رویکردی بسیار خصمانه، به جریانی توفنده و جدید علیه دین و دین‌داران تبدیل شد. سخنگویان، و به اصطلاح پرچمداران آن عبارت‌اند از داکینز، دنت، هریس، و هیچنز. برخی از این ملحدان پیش‌تر به عنوان یک طرح کلان دست به عمومی و همه‌فهم کردن علومی چون زیست‌شناسی، به ویژه نظریۀ فرگشت و انتخاب طبیعی، زده بودند و اینک از آن جهت حمله به باورهای دینی استفاده می‌کنند. آنها در نقد خود به جای تکیه بر استدلال یا نقد دلایل و براهین مؤمنان، رویدادهای تاریخی و نیز رفتار و کردار برخی گروه‌های تندرو دینی، به ویژه اسلامی، را معیار داوری خود دربارۀ دین و خداباوری می‌دانند. همچنین ملحدان جدید بدون آن که مبانی و تکیه‌گاه‌های خود را اثبات کنند، با تکیه بر آنها چنین وانمود می‌کنند که باورهای دینی اموری فرگشتی است و در نتیجه می‌توان با توجه به این نظریه و نیز با تکیه بر جهان‌بینی طبیعت‌گرایانه آن باورها را تبیین تجربی و طبیعی کرد. در این مقاله با توجه به دیدگاه‌های منتقدان آنها، اعم از خداباور و الهی‌دان و خداناباور، نشان داده‌ایم که اولاً طبیعت‌گرایی آن ‌گونه که این ملحدان از آن می‌گویند و بر آن تکیه می‌کنند، یک نظریۀ علمی نیست، بلکه در واقع نوعی جهان‌بینی و نگرشی مابعدالطبیعی است. ثانیاً ملحدان در همین موضع مرتکب خطای آشکاری می‌شوند و آن خلط معانی گوناگون طبیعت‌گرایی است. ثالثاً بر خلاف نظر آنها میان علم و دین تعارضی نیست، بلکه اگر تعارضی هست به قول پلنتینگا میان طبیعت‌گرایی و علم است.علی شهبازیرسول رسولی پورعلی اله بداشتیImam Sadiq Universityarticleالحاد جدیدنظریۀ فرگشتانتخاب طبیعیتعارض علم و دینPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 14, Iss 2, Pp 163-184 (2017)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic الحاد جدید
نظریۀ فرگشت
انتخاب طبیعی
تعارض علم و دین
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
spellingShingle الحاد جدید
نظریۀ فرگشت
انتخاب طبیعی
تعارض علم و دین
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
علی شهبازی
رسول رسولی پور
علی اله بداشتی
الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها
description الحاد جدید وصف جریانی است که در دهۀ نخست قرن حاضر، با انتشار سلسله‌ای از کتاب‌های پرفروش و در واکنش به حملات تروریستی برخی افراطیون دینی، به عرصۀ افکار عمومی آمد. این جریان هرچند ریشه در گذشته دارد و مبانی و مفروضات آن همان مبانی و مفروضات ملحدان گذشته است، با اتخاذ رویکردی بسیار خصمانه، به جریانی توفنده و جدید علیه دین و دین‌داران تبدیل شد. سخنگویان، و به اصطلاح پرچمداران آن عبارت‌اند از داکینز، دنت، هریس، و هیچنز. برخی از این ملحدان پیش‌تر به عنوان یک طرح کلان دست به عمومی و همه‌فهم کردن علومی چون زیست‌شناسی، به ویژه نظریۀ فرگشت و انتخاب طبیعی، زده بودند و اینک از آن جهت حمله به باورهای دینی استفاده می‌کنند. آنها در نقد خود به جای تکیه بر استدلال یا نقد دلایل و براهین مؤمنان، رویدادهای تاریخی و نیز رفتار و کردار برخی گروه‌های تندرو دینی، به ویژه اسلامی، را معیار داوری خود دربارۀ دین و خداباوری می‌دانند. همچنین ملحدان جدید بدون آن که مبانی و تکیه‌گاه‌های خود را اثبات کنند، با تکیه بر آنها چنین وانمود می‌کنند که باورهای دینی اموری فرگشتی است و در نتیجه می‌توان با توجه به این نظریه و نیز با تکیه بر جهان‌بینی طبیعت‌گرایانه آن باورها را تبیین تجربی و طبیعی کرد. در این مقاله با توجه به دیدگاه‌های منتقدان آنها، اعم از خداباور و الهی‌دان و خداناباور، نشان داده‌ایم که اولاً طبیعت‌گرایی آن ‌گونه که این ملحدان از آن می‌گویند و بر آن تکیه می‌کنند، یک نظریۀ علمی نیست، بلکه در واقع نوعی جهان‌بینی و نگرشی مابعدالطبیعی است. ثانیاً ملحدان در همین موضع مرتکب خطای آشکاری می‌شوند و آن خلط معانی گوناگون طبیعت‌گرایی است. ثالثاً بر خلاف نظر آنها میان علم و دین تعارضی نیست، بلکه اگر تعارضی هست به قول پلنتینگا میان طبیعت‌گرایی و علم است.
format article
author علی شهبازی
رسول رسولی پور
علی اله بداشتی
author_facet علی شهبازی
رسول رسولی پور
علی اله بداشتی
author_sort علی شهبازی
title الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها
title_short الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها
title_full الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها
title_fullStr الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها
title_full_unstemmed الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها
title_sort الحاد جدید: چیستی، بنیان‌ها، و زمینه‌ها
publisher Imam Sadiq University
publishDate 2017
url https://doaj.org/article/3da45a65990c47afb306986cb8f385fe
work_keys_str_mv AT ʿlysẖhbạzy ạlḥạdjdydcẖystybnyạnhạwzmynhhạ
AT rswlrswlypwr ạlḥạdjdydcẖystybnyạnhạwzmynhhạ
AT ʿlyạlhbdạsẖty ạlḥạdjdydcẖystybnyạnhạwzmynhhạ
_version_ 1718405349981028352