مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا

تسلسل فرهنگی، گاه‌شناسی و پراکنش جغرافیایی فرهنگ‌های پیش‌ازتاریخ پهنه‌های پیرامونی شرقی و شمالی دریاچۀ ارومیه تاکنون فراگیر مطالعه نشده است. هدف بنیادین این پژوهش، پراکنش جغرافیایی آثار دوران آهن قره‌داغ جنوبی بر پایۀ مطالعات صحرایی دهستان اوچ‌هاچا از توابع شهرستان اهر در کوهستان قره‌داغ جنوبی، شمال...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: بهرام آجورلو, آرش تیرانداز لاله‌زاری
Formato: article
Lenguaje:EN
FA
Publicado: Nazar 2021
Materias:
N
Acceso en línea:https://doaj.org/article/4151420630384a398c443116a3e27d51
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:4151420630384a398c443116a3e27d51
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:4151420630384a398c443116a3e27d512021-11-15T14:31:20Zمقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا2345-66122345-662010.22034/jaco.2020.249601.1172https://doaj.org/article/4151420630384a398c443116a3e27d512021-03-01T00:00:00Zhttp://www.jaco-sj.com/article_128652_817d9d46cb70b8f4a0918dfb71f7ccb4.pdfhttps://doaj.org/toc/2345-6612https://doaj.org/toc/2345-6620تسلسل فرهنگی، گاه‌شناسی و پراکنش جغرافیایی فرهنگ‌های پیش‌ازتاریخ پهنه‌های پیرامونی شرقی و شمالی دریاچۀ ارومیه تاکنون فراگیر مطالعه نشده است. هدف بنیادین این پژوهش، پراکنش جغرافیایی آثار دوران آهن قره‌داغ جنوبی بر پایۀ مطالعات صحرایی دهستان اوچ‌هاچا از توابع شهرستان اهر در کوهستان قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران است. پس از دسته‌بندی آثار دوران آهن این پهنه به دو گروه سکونت‌گاه‌های پرچین‌دار و گورستان‌های دورۀ پیشا اورارتویی یا آهن I-II در بازۀ زمانی حدود 1500 تا 800 پ.م.، که بیشتر از گونه‌های کلان‌سنگیِ سه‌خرسنگی و صندوقی و هم‌چنین کورگان قفقازی‌اند، نتایج زیر بر اساس یافته‌های باستان‌شناختیِ مطالعات سطح‌الارضی به دست آمده است:آثار باستانی سکونت پیش از دورۀ آهن پیشا اورارتویی در تراز 1650 تا 2500 متر ناحیۀ قره‌داغ جنوبی شناسایی نشده است؛ پراکنش جغرافیایی دورۀ آهن I-II قره‌داغ جنوبی از متغیرهای زمین‌سیمای طبیعی این کوهستان پیروی می‌کند؛ و در حالی‌که سکونت‌های دورۀ آهن I-II قره‌داغ جنوبی از گونۀ سکونت‌گاه‌های پرچین‌دار و متناسب با زندگی کوچ‌نشینان دام‌دار سرزمین‌های استپی است؛ و جغرافیای کوهستانی نیمه‌خشک و پر فراز و نشیب در این‌جا مانع از پیدایش شهرنشینی گونۀ بین‌النهرینی و محوطه‌های باستانی چند لایه، برای نمونه تپه‌های باستانی، شده است.وانگهی، افزون بر چراگردی و دام‌داری عشایری در مراتع قره‌باغ و قره‌داغ، استخراج کانی‌های مس و آهن، یعنی دو فلز پرمصرف دوران آهن آسیای غربی از کانسارهای قره‌داغ، دیگر نظریۀ باستان‌شناختی نویسندگان است که نیازمند کاوش‌ها و تحلیل‌های علوم باستان‌شناختی است؛ زیرا گسترش قلمروی پادشاهی اورارتو به سوی قره‌داغ بدون انگیزه‌های اقتصادی نمی‌تواند به درستی تحلیل، تفسیر و فهمیده شود.بهرام آجورلوآرش تیرانداز لاله‌زاریNazararticleشمال‌غربی فلات ایرانباستان‌شناسی قره‌داغدورۀ پیشا اورارتوییسکونت‌گاه پرچین‌دار دوران آهنگورستان دوران آهنHistory of CivilizationCB3-482Fine ArtsNENFAهنر و تمدن شرق, Vol 9, Iss 31, Pp 17-32 (2021)
institution DOAJ
collection DOAJ
language EN
FA
topic شمال‌غربی فلات ایران
باستان‌شناسی قره‌داغ
دورۀ پیشا اورارتویی
سکونت‌گاه پرچین‌دار دوران آهن
گورستان دوران آهن
History of Civilization
CB3-482
Fine Arts
N
spellingShingle شمال‌غربی فلات ایران
باستان‌شناسی قره‌داغ
دورۀ پیشا اورارتویی
سکونت‌گاه پرچین‌دار دوران آهن
گورستان دوران آهن
History of Civilization
CB3-482
Fine Arts
N
بهرام آجورلو
آرش تیرانداز لاله‌زاری
مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا
description تسلسل فرهنگی، گاه‌شناسی و پراکنش جغرافیایی فرهنگ‌های پیش‌ازتاریخ پهنه‌های پیرامونی شرقی و شمالی دریاچۀ ارومیه تاکنون فراگیر مطالعه نشده است. هدف بنیادین این پژوهش، پراکنش جغرافیایی آثار دوران آهن قره‌داغ جنوبی بر پایۀ مطالعات صحرایی دهستان اوچ‌هاچا از توابع شهرستان اهر در کوهستان قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران است. پس از دسته‌بندی آثار دوران آهن این پهنه به دو گروه سکونت‌گاه‌های پرچین‌دار و گورستان‌های دورۀ پیشا اورارتویی یا آهن I-II در بازۀ زمانی حدود 1500 تا 800 پ.م.، که بیشتر از گونه‌های کلان‌سنگیِ سه‌خرسنگی و صندوقی و هم‌چنین کورگان قفقازی‌اند، نتایج زیر بر اساس یافته‌های باستان‌شناختیِ مطالعات سطح‌الارضی به دست آمده است:آثار باستانی سکونت پیش از دورۀ آهن پیشا اورارتویی در تراز 1650 تا 2500 متر ناحیۀ قره‌داغ جنوبی شناسایی نشده است؛ پراکنش جغرافیایی دورۀ آهن I-II قره‌داغ جنوبی از متغیرهای زمین‌سیمای طبیعی این کوهستان پیروی می‌کند؛ و در حالی‌که سکونت‌های دورۀ آهن I-II قره‌داغ جنوبی از گونۀ سکونت‌گاه‌های پرچین‌دار و متناسب با زندگی کوچ‌نشینان دام‌دار سرزمین‌های استپی است؛ و جغرافیای کوهستانی نیمه‌خشک و پر فراز و نشیب در این‌جا مانع از پیدایش شهرنشینی گونۀ بین‌النهرینی و محوطه‌های باستانی چند لایه، برای نمونه تپه‌های باستانی، شده است.وانگهی، افزون بر چراگردی و دام‌داری عشایری در مراتع قره‌باغ و قره‌داغ، استخراج کانی‌های مس و آهن، یعنی دو فلز پرمصرف دوران آهن آسیای غربی از کانسارهای قره‌داغ، دیگر نظریۀ باستان‌شناختی نویسندگان است که نیازمند کاوش‌ها و تحلیل‌های علوم باستان‌شناختی است؛ زیرا گسترش قلمروی پادشاهی اورارتو به سوی قره‌داغ بدون انگیزه‌های اقتصادی نمی‌تواند به درستی تحلیل، تفسیر و فهمیده شود.
format article
author بهرام آجورلو
آرش تیرانداز لاله‌زاری
author_facet بهرام آجورلو
آرش تیرانداز لاله‌زاری
author_sort بهرام آجورلو
title مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا
title_short مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا
title_full مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا
title_fullStr مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا
title_full_unstemmed مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا
title_sort مقدمه‌ای تحلیلی بر دورۀ پیش از اورارتویی پهنۀ قره‌داغ جنوبی، شمال‌غربی فلات ایران نمونۀ مطالعاتی: دهستان اوچ‌هاچا
publisher Nazar
publishDate 2021
url https://doaj.org/article/4151420630384a398c443116a3e27d51
work_keys_str_mv AT bhrạmậjwrlw mqdmhạytḥlylybrdwrەpysẖạzạwrạrtwyyphnەqrhdạgẖjnwbysẖmạlgẖrbyflạtạyrạnnmwnەmṭạlʿạtydhstạnạwcẖhạcẖạ
AT ậrsẖtyrạndạzlạlhzạry mqdmhạytḥlylybrdwrەpysẖạzạwrạrtwyyphnەqrhdạgẖjnwbysẖmạlgẖrbyflạtạyrạnnmwnەmṭạlʿạtydhstạnạwcẖhạcẖạ
_version_ 1718428371290947584