برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی

طبق مبانی حکمت متعالیه، نفس انسانی بعد از حدوث در این عالم، بنا بر استعدادی که دارد، آن به آن از فعلیّتی خارج می شود و فعلیّتی جدید می یابد و در این سیر به تجرّد می-رسد تا آنگاه که بدن را رها می کند و مسیر تکاملی خود را بدون بدن عنصری (دنیوی) ادامه می‌دهد. تلقّی ابتدایی این است که طبق این مبانی، باز...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: محمّدکاظم فرقانی, محمّد احمدی زاده
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Imam Sadiq University 2013
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/4218b5698b80488dbff06d438b11a591
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:4218b5698b80488dbff06d438b11a591
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:4218b5698b80488dbff06d438b11a5912021-12-01T09:55:20Zبرون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی2228-65782228-658610.30497/prr.2013.1416https://doaj.org/article/4218b5698b80488dbff06d438b11a5912013-07-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_1416_5bf99e3462841f422bbc5e78e49aa867.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586طبق مبانی حکمت متعالیه، نفس انسانی بعد از حدوث در این عالم، بنا بر استعدادی که دارد، آن به آن از فعلیّتی خارج می شود و فعلیّتی جدید می یابد و در این سیر به تجرّد می-رسد تا آنگاه که بدن را رها می کند و مسیر تکاملی خود را بدون بدن عنصری (دنیوی) ادامه می‌دهد. تلقّی ابتدایی این است که طبق این مبانی، بازگشت نفس به بدن دنیوی در دار دنیا امری ناممکن است؛ و مهم‌ترین دلیل آن نیز قاعدة امتناع تراجع است. اما وقتی در نظر آوریم که عموم مسلمانان، به ویژه شیعیان، بر اساس برخی آیات قرآن کریم و روایات معتقدند که تا کنون، در مواردی مردگان زنده شده‌اند و در دورة آخر الزمان نیز برخی زنده می‌شوند و رجعت می‌کنند، عویصه و مشکلی خاصّ در این باره ظاهر می‌شود؛ چرا که اعتقاد به رجعت یا احیای مردگان، به منزلة بازگشت نفس به بدن دنیوی در دار دنیاست.بر این اساس، عموم فلاسفه و به ‌ویژه صدرائیان باید به‌گونه‌ای رجعت و احیای مردگان را به صورت عقلانی تبیین کنند که به نفی قاعدة امتناع تراجع نینجامد؛ زیرا ابطال تناسخ را بر مبنای همین قاعده پذیرفته‌اند. سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، از معدود اندیشمندانی است که در این باره سخن گفته و ضمن پذیرش این قاعده، رجعت و بازگشت نفوس به بدن دنیوی را از مصادیق این قاعده نمی‌داند. او، با دست نکشیدن از مبانی صدرایی، تلاش کرده است تا از طریق قاعدة «القسر لایدوم» و نیز «اثر وجودی لازم البروز خاصّ هر موجود»، تبیینی عقلانی از بازگشت برخی نفوس به زندگی دنیوی به دست دهد، و از رجعت مورد اعتقاد شیعه دفاع کند و تفاوت آن را با تناسخ توضیح دهد.محمّدکاظم فرقانیمحمّد احمدی زادهImam Sadiq Universityarticleرجعتحرکت جوهرینفسبدنتراجعحکمت متعالیهرفیعی قزوینیPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 11, Iss 1, Pp 79-97 (2013)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic رجعت
حرکت جوهری
نفس
بدن
تراجع
حکمت متعالیه
رفیعی قزوینی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
spellingShingle رجعت
حرکت جوهری
نفس
بدن
تراجع
حکمت متعالیه
رفیعی قزوینی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
محمّدکاظم فرقانی
محمّد احمدی زاده
برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
description طبق مبانی حکمت متعالیه، نفس انسانی بعد از حدوث در این عالم، بنا بر استعدادی که دارد، آن به آن از فعلیّتی خارج می شود و فعلیّتی جدید می یابد و در این سیر به تجرّد می-رسد تا آنگاه که بدن را رها می کند و مسیر تکاملی خود را بدون بدن عنصری (دنیوی) ادامه می‌دهد. تلقّی ابتدایی این است که طبق این مبانی، بازگشت نفس به بدن دنیوی در دار دنیا امری ناممکن است؛ و مهم‌ترین دلیل آن نیز قاعدة امتناع تراجع است. اما وقتی در نظر آوریم که عموم مسلمانان، به ویژه شیعیان، بر اساس برخی آیات قرآن کریم و روایات معتقدند که تا کنون، در مواردی مردگان زنده شده‌اند و در دورة آخر الزمان نیز برخی زنده می‌شوند و رجعت می‌کنند، عویصه و مشکلی خاصّ در این باره ظاهر می‌شود؛ چرا که اعتقاد به رجعت یا احیای مردگان، به منزلة بازگشت نفس به بدن دنیوی در دار دنیاست.بر این اساس، عموم فلاسفه و به ‌ویژه صدرائیان باید به‌گونه‌ای رجعت و احیای مردگان را به صورت عقلانی تبیین کنند که به نفی قاعدة امتناع تراجع نینجامد؛ زیرا ابطال تناسخ را بر مبنای همین قاعده پذیرفته‌اند. سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، از معدود اندیشمندانی است که در این باره سخن گفته و ضمن پذیرش این قاعده، رجعت و بازگشت نفوس به بدن دنیوی را از مصادیق این قاعده نمی‌داند. او، با دست نکشیدن از مبانی صدرایی، تلاش کرده است تا از طریق قاعدة «القسر لایدوم» و نیز «اثر وجودی لازم البروز خاصّ هر موجود»، تبیینی عقلانی از بازگشت برخی نفوس به زندگی دنیوی به دست دهد، و از رجعت مورد اعتقاد شیعه دفاع کند و تفاوت آن را با تناسخ توضیح دهد.
format article
author محمّدکاظم فرقانی
محمّد احمدی زاده
author_facet محمّدکاظم فرقانی
محمّد احمدی زاده
author_sort محمّدکاظم فرقانی
title برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
title_short برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
title_full برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
title_fullStr برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
title_full_unstemmed برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
title_sort برون رفت استاد رفیعی قزوینی از مشکله رجعت در اندیشه صدرایی
publisher Imam Sadiq University
publishDate 2013
url https://doaj.org/article/4218b5698b80488dbff06d438b11a591
work_keys_str_mv AT mḥmdḵạẓmfrqạny brwnrftạstạdrfyʿyqzwynyạzmsẖḵlhrjʿtdrạndysẖhṣdrạyy
AT mḥmdạḥmdyzạdh brwnrftạstạdrfyʿyqzwynyạzmsẖḵlhrjʿtdrạndysẖhṣdrạyy
_version_ 1718405290173399040