زبان معماری، رمز نمادها

گنبد طلا. این تصویر نه یک شکل و نه حتی یک نماد است؛ یک متن است. سرشار از پیام‌ها و رمزهایی که برای عامه ایرانیان حکایت‌ها دارد. لازم نبوده درس معماری خوانده باشی یا نشانه‌شناسی بدانی تا بتوانی این متن رمز‌آلود را برپا کنی. گنبد هدایت‌کننده به مکان و «جایی» مقدس است. بر بلندای مرکزی‌ترین اندام معماری...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autor principal: سید امیر منصوری
Formato: article
Lenguaje:EN
FA
Publicado: Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism 2018
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/50169e5dc4674b8e9b395e2ccc13b122
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:50169e5dc4674b8e9b395e2ccc13b122
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:50169e5dc4674b8e9b395e2ccc13b1222021-11-15T14:36:05Zزبان معماری، رمز نمادها2008-74462008-2169https://doaj.org/article/50169e5dc4674b8e9b395e2ccc13b1222018-02-01T00:00:00Zhttp://www.manzar-sj.com/article_59538_a2e78b767bc0d9b416ee387c9ee2c3ef.pdfhttps://doaj.org/toc/2008-7446https://doaj.org/toc/2008-2169گنبد طلا. این تصویر نه یک شکل و نه حتی یک نماد است؛ یک متن است. سرشار از پیام‌ها و رمزهایی که برای عامه ایرانیان حکایت‌ها دارد. لازم نبوده درس معماری خوانده باشی یا نشانه‌شناسی بدانی تا بتوانی این متن رمز‌آلود را برپا کنی. گنبد هدایت‌کننده به مکان و «جایی» مقدس است. بر بلندای مرکزی‌ترین اندام معماری قرار می‌گیرد تا هویت، سر، مرکز و قلب مجموعه را به همگان نشان دهد. مرکز ثقل معنایی مجموعه، ممکن است در وسط جغرافیای آن نباشد، اما گنبد دلالت بر آن دارد که این «جا» قلب است. پس از آن مناره‌ها به کار می‌آیند تا خبر از رخدادی در مکان بدهند. در «اینجا» خبری هست. دو مناره از دوردست‌ها فریاد می آورند که آن «جا»، اینجاست و رهگذران را به آن راهنمایی می‌کنند. رنگ طلا خبراز امر قدسی می‌دهد. هر آنچه که طلایی است، نشانی از شرافت و قداست دارد. قرارگیری این سه عنصر در کنار صندوق نذورات و خیرات از سنتی در فرهنگ اسلامی ایران حکایت می‌کند که در  دوره‌هایی از تاریخ، منشأ ایجاد زیرساخت‌های بزرگ اقتصادی و مجموعه‌های علمی و اقتصادی بوده است. اگر امروز جمع‌آوری صدقات خرد برای دفع بلاهای شخصی به کار می‌آید، زمانی از برجسته‌ترین شیوه‌های مالکیت غیر‌خصوصی و متکی بر منافع عام و اجتماعی بوده است. وقف و نذر، انواعی از مالکیت و مشارکت اجتماعی را تعریف می‌کنند که جایگاه امروزشان تناسبی با فلسفه و ظرفیت‌های نهفته در آنها ندارد، این متنها اگر در دنیای نخبگان امروز مغفول افتاده، آنقدر ناشناخته مانده‌اند که متن پیچیده آنها را نمی‌توان با تفسیر این صندوق مزین شده به گنبدهای آلومینیومی آنودایز شده، فهم کرد. اما می توان گفت که فرهنگ عامه، اگر چه سنت وقف نذر را در شأن گذشته آنها نمی شناسد، اما از جایگاه و مرتبه آن، چنان با خبر است که با این نمادسازی عامیانه، همچنان از حقیقتی بزرگ خبر می‌دهد؛ بی‌آنکه بتواند شناختی جزئی و تفصیلی از آن به دست دهد. این جلوه از منظر ایرانی از بقایای سنتی عمیق در عرصه زندگی اجتماعی-اقتصادی گذشته ایران خبر می‌دهد که با کمک نمادهایی از معماری و هنر سرزمینی آنها روایت شده است.سید امیر منصوریNazar research center for Art, Architecture & Urbanismarticleزبان معماریرمز نمادهاArchitectureNA1-9428ENFAمنظر, Vol 9, Iss 41, Pp 3-3 (2018)
institution DOAJ
collection DOAJ
language EN
FA
topic زبان معماری
رمز نمادها
Architecture
NA1-9428
spellingShingle زبان معماری
رمز نمادها
Architecture
NA1-9428
سید امیر منصوری
زبان معماری، رمز نمادها
description گنبد طلا. این تصویر نه یک شکل و نه حتی یک نماد است؛ یک متن است. سرشار از پیام‌ها و رمزهایی که برای عامه ایرانیان حکایت‌ها دارد. لازم نبوده درس معماری خوانده باشی یا نشانه‌شناسی بدانی تا بتوانی این متن رمز‌آلود را برپا کنی. گنبد هدایت‌کننده به مکان و «جایی» مقدس است. بر بلندای مرکزی‌ترین اندام معماری قرار می‌گیرد تا هویت، سر، مرکز و قلب مجموعه را به همگان نشان دهد. مرکز ثقل معنایی مجموعه، ممکن است در وسط جغرافیای آن نباشد، اما گنبد دلالت بر آن دارد که این «جا» قلب است. پس از آن مناره‌ها به کار می‌آیند تا خبر از رخدادی در مکان بدهند. در «اینجا» خبری هست. دو مناره از دوردست‌ها فریاد می آورند که آن «جا»، اینجاست و رهگذران را به آن راهنمایی می‌کنند. رنگ طلا خبراز امر قدسی می‌دهد. هر آنچه که طلایی است، نشانی از شرافت و قداست دارد. قرارگیری این سه عنصر در کنار صندوق نذورات و خیرات از سنتی در فرهنگ اسلامی ایران حکایت می‌کند که در  دوره‌هایی از تاریخ، منشأ ایجاد زیرساخت‌های بزرگ اقتصادی و مجموعه‌های علمی و اقتصادی بوده است. اگر امروز جمع‌آوری صدقات خرد برای دفع بلاهای شخصی به کار می‌آید، زمانی از برجسته‌ترین شیوه‌های مالکیت غیر‌خصوصی و متکی بر منافع عام و اجتماعی بوده است. وقف و نذر، انواعی از مالکیت و مشارکت اجتماعی را تعریف می‌کنند که جایگاه امروزشان تناسبی با فلسفه و ظرفیت‌های نهفته در آنها ندارد، این متنها اگر در دنیای نخبگان امروز مغفول افتاده، آنقدر ناشناخته مانده‌اند که متن پیچیده آنها را نمی‌توان با تفسیر این صندوق مزین شده به گنبدهای آلومینیومی آنودایز شده، فهم کرد. اما می توان گفت که فرهنگ عامه، اگر چه سنت وقف نذر را در شأن گذشته آنها نمی شناسد، اما از جایگاه و مرتبه آن، چنان با خبر است که با این نمادسازی عامیانه، همچنان از حقیقتی بزرگ خبر می‌دهد؛ بی‌آنکه بتواند شناختی جزئی و تفصیلی از آن به دست دهد. این جلوه از منظر ایرانی از بقایای سنتی عمیق در عرصه زندگی اجتماعی-اقتصادی گذشته ایران خبر می‌دهد که با کمک نمادهایی از معماری و هنر سرزمینی آنها روایت شده است.
format article
author سید امیر منصوری
author_facet سید امیر منصوری
author_sort سید امیر منصوری
title زبان معماری، رمز نمادها
title_short زبان معماری، رمز نمادها
title_full زبان معماری، رمز نمادها
title_fullStr زبان معماری، رمز نمادها
title_full_unstemmed زبان معماری، رمز نمادها
title_sort زبان معماری، رمز نمادها
publisher Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism
publishDate 2018
url https://doaj.org/article/50169e5dc4674b8e9b395e2ccc13b122
work_keys_str_mv AT sydạmyrmnṣwry zbạnmʿmạryrmznmạdhạ
_version_ 1718428373756149760