ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی

آنچه ما «استدلال انتفاء» می‌خوانیم دومین استدلال از سه استدلالی است که خواجه نصیرالدین طوسی، در کتاب تأثیرگذار تجرید الاعتقاد، بر حسن و قبح عقلی اقامه کرده است. بر پایۀ این استدلال، نفی حسن و قبح عقلی مستلزم نفی حسن و قبح شرعی است. نتیجۀ مورد نظر خواجه و مقدمات استدلال، به دلیل وجود جهات متفاوت معنا...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: سید علی طالقانی, حسین رفیعی
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Imam Sadiq University 2019
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/66874cd7f54740d4bbf1ee9fc996b4d5
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:66874cd7f54740d4bbf1ee9fc996b4d5
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:66874cd7f54740d4bbf1ee9fc996b4d52021-12-01T09:44:59Zارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی2228-65782228-658610.30497/prr.2019.2567https://doaj.org/article/66874cd7f54740d4bbf1ee9fc996b4d52019-08-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_2567_39b8c38cbd6d4f6742aee86b3bc0dc16.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586آنچه ما «استدلال انتفاء» می‌خوانیم دومین استدلال از سه استدلالی است که خواجه نصیرالدین طوسی، در کتاب تأثیرگذار تجرید الاعتقاد، بر حسن و قبح عقلی اقامه کرده است. بر پایۀ این استدلال، نفی حسن و قبح عقلی مستلزم نفی حسن و قبح شرعی است. نتیجۀ مورد نظر خواجه و مقدمات استدلال، به دلیل وجود جهات متفاوت معناشناختی، هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، قابلیت تفسیرهای متعدد دارد. صورت‌بندی منطقی معقول‌ترین خوانش استدلال، که آن را خوانش شکاکانه نامیده‌ایم، نشان می‌دهد که نتیجۀ آن انکار حسن و قبحِ شرعیِ معرفت‌شناختی است، که البته مشکلات همین تقریر نیز آن را در ردّ نظریۀ حسن و قبح شرعی معرفت‌شناختی ناتوان ساخته است. از جمله اشکالات می‌توان به این موارد اشاره کرد: ابهام در مفهوم امکان به‌کاررفته در استدلال، استفاده از مقدمات غیربدیهی غیرمستدل، و خلط میان وقوع دروغ‌گویی و امکان دروغ‌گویی در غیر قابل اعتماد دانستن دیگری در اِخبار خود. روشن است که این مقاله در پی دفاع از حسن و قبح شرعی یا ردّ حسن و قبح عقلی نیست و ادعای آن صرفاً ناتمام بودن استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی است.سید علی طالقانیحسین رفیعیImam Sadiq Universityarticleاستدلال انتفاءحسن و قبح تکوینیحسن و قبح عقلیحسن و قبح شرعیخواجه نصیرالدین طوسیPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 17, Iss 1, Pp 87-110 (2019)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic استدلال انتفاء
حسن و قبح تکوینی
حسن و قبح عقلی
حسن و قبح شرعی
خواجه نصیرالدین طوسی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
spellingShingle استدلال انتفاء
حسن و قبح تکوینی
حسن و قبح عقلی
حسن و قبح شرعی
خواجه نصیرالدین طوسی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
سید علی طالقانی
حسین رفیعی
ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی
description آنچه ما «استدلال انتفاء» می‌خوانیم دومین استدلال از سه استدلالی است که خواجه نصیرالدین طوسی، در کتاب تأثیرگذار تجرید الاعتقاد، بر حسن و قبح عقلی اقامه کرده است. بر پایۀ این استدلال، نفی حسن و قبح عقلی مستلزم نفی حسن و قبح شرعی است. نتیجۀ مورد نظر خواجه و مقدمات استدلال، به دلیل وجود جهات متفاوت معناشناختی، هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، قابلیت تفسیرهای متعدد دارد. صورت‌بندی منطقی معقول‌ترین خوانش استدلال، که آن را خوانش شکاکانه نامیده‌ایم، نشان می‌دهد که نتیجۀ آن انکار حسن و قبحِ شرعیِ معرفت‌شناختی است، که البته مشکلات همین تقریر نیز آن را در ردّ نظریۀ حسن و قبح شرعی معرفت‌شناختی ناتوان ساخته است. از جمله اشکالات می‌توان به این موارد اشاره کرد: ابهام در مفهوم امکان به‌کاررفته در استدلال، استفاده از مقدمات غیربدیهی غیرمستدل، و خلط میان وقوع دروغ‌گویی و امکان دروغ‌گویی در غیر قابل اعتماد دانستن دیگری در اِخبار خود. روشن است که این مقاله در پی دفاع از حسن و قبح شرعی یا ردّ حسن و قبح عقلی نیست و ادعای آن صرفاً ناتمام بودن استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی است.
format article
author سید علی طالقانی
حسین رفیعی
author_facet سید علی طالقانی
حسین رفیعی
author_sort سید علی طالقانی
title ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی
title_short ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی
title_full ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی
title_fullStr ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی
title_full_unstemmed ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی
title_sort ارزیابی انتقادی استدلال انتفاء بر حسن و قبح عقلی
publisher Imam Sadiq University
publishDate 2019
url https://doaj.org/article/66874cd7f54740d4bbf1ee9fc996b4d5
work_keys_str_mv AT sydʿlyṭạlqạny ạrzyạbyạntqạdyạstdlạlạntfạʾbrḥsnwqbḥʿqly
AT ḥsynrfyʿy ạrzyạbyạntqạdyạstdlạlạntfạʾbrḥsnwqbḥʿqly
_version_ 1718405357790822400