نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی
در میان اندیشمندان اشعری، فخر رازی صراحتاً از واژة توحید افعالی بهره برده و تلاش کرده تا با اقامة دلایل متعدّد عقلی و نقلی، این مسئله را برهانی نماید. مقالة حاضر، ضمن بررسی تقریرهای مختلف فخر رازی از توحید افعالی، دلایل عقلی وی را در چهار دسته ـ دلایل وجودی؛ دلایل توحیدی؛ دلایل تفویض ستیزانه؛ دلایل...
Guardado en:
| Autor principal: | |
|---|---|
| Formato: | article |
| Lenguaje: | FA |
| Publicado: |
Imam Sadiq University
2013
|
| Materias: | |
| Acceso en línea: | https://doaj.org/article/912b313a4fde482aa1325f0cb8b4a101 |
| Etiquetas: |
Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
|
| id |
oai:doaj.org-article:912b313a4fde482aa1325f0cb8b4a101 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
oai:doaj.org-article:912b313a4fde482aa1325f0cb8b4a1012021-12-01T09:54:57Zنقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی2228-65782228-658610.30497/prr.2013.1475https://doaj.org/article/912b313a4fde482aa1325f0cb8b4a1012013-12-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_1475_a4a1a7f4a6667cc297cf30669cc8806f.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586در میان اندیشمندان اشعری، فخر رازی صراحتاً از واژة توحید افعالی بهره برده و تلاش کرده تا با اقامة دلایل متعدّد عقلی و نقلی، این مسئله را برهانی نماید. مقالة حاضر، ضمن بررسی تقریرهای مختلف فخر رازی از توحید افعالی، دلایل عقلی وی را در چهار دسته ـ دلایل وجودی؛ دلایل توحیدی؛ دلایل تفویض ستیزانه؛ دلایل جبرگرایانه ـ مورد ارزیابی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که هر چند توحید افعالی در اندیشة او یک بحث کاملاً برهانی است؛ اما همة دلایل او توان اثبات قرائتی درست از توحید افعالی را ندارد. برخی از این دلایل، توحید افعالی به معنای یگانگی خداوند در خالقیّت و فاعلیّت (نفی شریک در فاعلیّت) را اثبات می‌کند؛ برخی، توحید افعالی به معنای فاعلیّت بی‌واسطه یا باواسطة خداوند نسبت به همة افعال را اثبات می‌کند؛ برخی، هر دو معنای پیشین را اثبات می‌کند؛ برخی، تنها دلیلی بر نفی تفویض و عدم استقلال بنده در افعال است؛ برخی، قرائتی جبرگرایانه از توحید افعالی را اثبات می‌کند؛ و برخی نیز اشکالات و نواقصی دارد که از عهدة اثبات هیچ یک از قرائتهای توحید افعالی بر نمیآید.علی رضا فارسی نژادImam Sadiq Universityarticleتوحید افعالیتوحید در خالقیّتجبرتفویضفخر رازیPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 11, Iss 2, Pp 29-50 (2013) |
| institution |
DOAJ |
| collection |
DOAJ |
| language |
FA |
| topic |
توحید افعالی توحید در خالقیّت جبر تفویض فخر رازی Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects BL51-65 |
| spellingShingle |
توحید افعالی توحید در خالقیّت جبر تفویض فخر رازی Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects BL51-65 علی رضا فارسی نژاد نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی |
| description |
در میان اندیشمندان اشعری، فخر رازی صراحتاً از واژة توحید افعالی بهره برده و تلاش کرده تا با اقامة دلایل متعدّد عقلی و نقلی، این مسئله را برهانی نماید. مقالة حاضر، ضمن بررسی تقریرهای مختلف فخر رازی از توحید افعالی، دلایل عقلی وی را در چهار دسته ـ دلایل وجودی؛ دلایل توحیدی؛ دلایل تفویض ستیزانه؛ دلایل جبرگرایانه ـ مورد ارزیابی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که هر چند توحید افعالی در اندیشة او یک بحث کاملاً برهانی است؛ اما همة دلایل او توان اثبات قرائتی درست از توحید افعالی را ندارد. برخی از این دلایل، توحید افعالی به معنای یگانگی خداوند در خالقیّت و فاعلیّت (نفی شریک در فاعلیّت) را اثبات می‌کند؛ برخی، توحید افعالی به معنای فاعلیّت بی‌واسطه یا باواسطة خداوند نسبت به همة افعال را اثبات می‌کند؛ برخی، هر دو معنای پیشین را اثبات می‌کند؛ برخی، تنها دلیلی بر نفی تفویض و عدم استقلال بنده در افعال است؛ برخی، قرائتی جبرگرایانه از توحید افعالی را اثبات می‌کند؛ و برخی نیز اشکالات و نواقصی دارد که از عهدة اثبات هیچ یک از قرائتهای توحید افعالی بر نمیآید. |
| format |
article |
| author |
علی رضا فارسی نژاد |
| author_facet |
علی رضا فارسی نژاد |
| author_sort |
علی رضا فارسی نژاد |
| title |
نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی |
| title_short |
نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی |
| title_full |
نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی |
| title_fullStr |
نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی |
| title_full_unstemmed |
نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی |
| title_sort |
نقد و بررسی ادلّه توحید افعالی در اندیشه فخر رازی |
| publisher |
Imam Sadiq University |
| publishDate |
2013 |
| url |
https://doaj.org/article/912b313a4fde482aa1325f0cb8b4a101 |
| work_keys_str_mv |
AT ʿlyrḍạfạrsynzẖạd nqdwbrrsyạdlhtwḥydạfʿạlydrạndysẖhfkẖrrạzy |
| _version_ |
1718405309426302976 |