بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی

ماهیت «نجات»، نحوۀ حصول و مراتب آن، و تعیین قلمرو اهل نجات از جمله مباحث اساسی است که عالمان و متکلمان ادیان در مقام پاسخگویی بدان برآمده‌اند. غزالی دیدگاه خود درباره نجات را بر یک سری مبانی کلامی اشاعره، مبنای خود در باب تأویل و اندیشۀ عرفانی‌اش استوار می‌سازد. بر اساس مبانی اشاعره نمی‌توان به رابط...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autor principal: محمد توکلی پور
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Imam Sadiq University 2019
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/9a12136482224375a4f119538fd16b37
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:9a12136482224375a4f119538fd16b37
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:9a12136482224375a4f119538fd16b372021-12-01T09:47:05Zبررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی2228-65782228-658610.30497/prr.2019.2485https://doaj.org/article/9a12136482224375a4f119538fd16b372019-02-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_2485_5f79197af05d4963a44141f5c37e5600.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586ماهیت «نجات»، نحوۀ حصول و مراتب آن، و تعیین قلمرو اهل نجات از جمله مباحث اساسی است که عالمان و متکلمان ادیان در مقام پاسخگویی بدان برآمده‌اند. غزالی دیدگاه خود درباره نجات را بر یک سری مبانی کلامی اشاعره، مبنای خود در باب تأویل و اندیشۀ عرفانی‌اش استوار می‌سازد. بر اساس مبانی اشاعره نمی‌توان به رابطه‌ای ذاتی و ضروری میان عمل و جزای عمل معتقد بود و نجات و هلاک اخروی را معلول اندیشه و عمل فرد دانست. در عین حال، به گفته غزالی، در این جا سببی پنهان وجود دارد که تنها به مدد نور استبصار قابل کشف است. وی آخرت را باطن دنیا می‌داند و می‌کوشد از نعمات و عذاب‌های اخروی تبیینی عارفانه نیز ارائه دهد. همچنین، او قائل است که به استناد ظواهر اخبار، ایمان شرط ضروری نجات است، و نجات نهایتاً نصیب تمامی مؤمنان خواهد شد. اما آنچه شمول اهل نجات را توسعه می‌دهد این است که در حصول ایمان به مثابه تصدیق قلبی، به هیچ وجه، نحوه تحقق آن موضوعیتی ندارد. به علاوه، تعیین قلمرو ایمان فِرَق مختلف مسلمان بر مبنای تأویل ناظر به مراتب پنجگانۀ وجود، از سعی غزالی بر بسط قلمرو نجات حکایت دارد. هرچند او در معرفی فرقۀ ناجیه و تعیین مصداق زندیق امت اسلام از تعصبات عقیدتی خود متأثر است.محمد توکلی پورImam Sadiq Universityarticleنجاتمشیت الهیایمانکیفر تکوینیخلودPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 16, Iss 2, Pp 63-84 (2019)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic نجات
مشیت الهی
ایمان
کیفر تکوینی
خلود
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
spellingShingle نجات
مشیت الهی
ایمان
کیفر تکوینی
خلود
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
محمد توکلی پور
بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی
description ماهیت «نجات»، نحوۀ حصول و مراتب آن، و تعیین قلمرو اهل نجات از جمله مباحث اساسی است که عالمان و متکلمان ادیان در مقام پاسخگویی بدان برآمده‌اند. غزالی دیدگاه خود درباره نجات را بر یک سری مبانی کلامی اشاعره، مبنای خود در باب تأویل و اندیشۀ عرفانی‌اش استوار می‌سازد. بر اساس مبانی اشاعره نمی‌توان به رابطه‌ای ذاتی و ضروری میان عمل و جزای عمل معتقد بود و نجات و هلاک اخروی را معلول اندیشه و عمل فرد دانست. در عین حال، به گفته غزالی، در این جا سببی پنهان وجود دارد که تنها به مدد نور استبصار قابل کشف است. وی آخرت را باطن دنیا می‌داند و می‌کوشد از نعمات و عذاب‌های اخروی تبیینی عارفانه نیز ارائه دهد. همچنین، او قائل است که به استناد ظواهر اخبار، ایمان شرط ضروری نجات است، و نجات نهایتاً نصیب تمامی مؤمنان خواهد شد. اما آنچه شمول اهل نجات را توسعه می‌دهد این است که در حصول ایمان به مثابه تصدیق قلبی، به هیچ وجه، نحوه تحقق آن موضوعیتی ندارد. به علاوه، تعیین قلمرو ایمان فِرَق مختلف مسلمان بر مبنای تأویل ناظر به مراتب پنجگانۀ وجود، از سعی غزالی بر بسط قلمرو نجات حکایت دارد. هرچند او در معرفی فرقۀ ناجیه و تعیین مصداق زندیق امت اسلام از تعصبات عقیدتی خود متأثر است.
format article
author محمد توکلی پور
author_facet محمد توکلی پور
author_sort محمد توکلی پور
title بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی
title_short بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی
title_full بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی
title_fullStr بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی
title_full_unstemmed بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی
title_sort بررسی مسأله «نجات» در اندیشه غزالی
publisher Imam Sadiq University
publishDate 2019
url https://doaj.org/article/9a12136482224375a4f119538fd16b37
work_keys_str_mv AT mḥmdtwḵlypwr brrsymsạlhnjạtdrạndysẖhgẖzạly
_version_ 1718405370001489920