طراحی و برنامه‌ریزی تاب‌آور رودخانه‌های شهری در مواجهه با آشوب سیل (برنامه‌ریزی تاب‌آور رودخانۀ درکه)

تاب‌آوری به‌عنوان رویکردی نوین در دهه‌های اخیر جهت بازیابی مؤلفه‌های محیطی و اجتماعی رودخانه‌های شهری در مواجهه با آشوب‌های سیل و خشکسالی مورد توجه متخصصین به‌ویژه معماران منظر قرار گرفته‌ است. رودخانۀ‌ درکه به‌عنوان یکی از رودخانه‌های شهری تهران طی سال‌های متمادی، علی‌رغم وجود زیرساخت‌های کنترل سیل...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: دلارام سبک رو, فرشاد بهرامی, حشمت الله متدین
Formato: article
Lenguaje:EN
FA
Publicado: Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism 2021
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/a7739c702391463fa25326a6f1ce71d6
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
Descripción
Sumario:تاب‌آوری به‌عنوان رویکردی نوین در دهه‌های اخیر جهت بازیابی مؤلفه‌های محیطی و اجتماعی رودخانه‌های شهری در مواجهه با آشوب‌های سیل و خشکسالی مورد توجه متخصصین به‌ویژه معماران منظر قرار گرفته‌ است. رودخانۀ‌ درکه به‌عنوان یکی از رودخانه‌های شهری تهران طی سال‌های متمادی، علی‌رغم وجود زیرساخت‌های کنترل سیل، کانال‌کشی و تراس‌بندی‌های متعدد در بستر رود، در برابر آشوب سیل و پیامدهای آن آسیب‌پذیر‌ بوده‌ و این امر نشان‌دهندۀ عدم‌کفایت این طرح‌ها در کنترل سیلاب است. به‌همین‌دلیل برنامه‌ریزی و طراحی در راستای کاهش خطر سیل و افزایش پایداری رودخانۀ درکه امری ضروری محسوب می‌شود. در این راستا، این پژوهش در پی رهیافتی از معضلات و پیامدهای سیل رودخانۀ‌ درکه است و در پی‌ یافتن پاسخ به این پرسش‌هاست که آیا رویکرد نوین تاب‌آوری جایگزین مناسبی برای رویکردهای تک‌بعدی و مهندسی در راستای مدیریت رودهاست؟ این رویکرد چگونه می‌تواند محیط آشوبناک رود درکه را به محیطی پایدار و سازگار با محیط تبدیل‌سازد؟ بر این اساس، این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با مرور فشردۀ ادبیات نظری، شاخص‌های تاب‌آوری را گردآوری کرده است؛ سپس استراتژی‌های طراحی براساس تعاریف، استخراج ‌شده‌اند و راهکارهای طراحی رود درکه -به‌عنوان نمونه موردی- در مواجهه با آشوب سیل ارائه ‌شده ‌است. این پژوهش با تکیه بر هفت شاخص تفکر تاب‌آوری که عبارتند از: افزونگی، تنوع، استحکام، ارتباط یا اتصال، یادگیری، خودسازماندهی و تغییرپذیری، به ارائۀ استراتژی‌هایی اعم از تنوع فضایی و زیستی، افزایش دانش، توانایی و مهارت افراد بومی و استفاده از تجربۀ آنها در سیل‌های گذشته، استحکام در مؤلفه‌های انسان‌ساخت و طبیعی و تقویت ارتباط فضایی و پیوستگی مؤلفه‌های طراحی و همچنین خودسازماندهی منابع‌زیستی و اجتماعی جهت طراحی رود درکه در برابر آشوب سیل پرداخته ‌است. این برنامه‌ریزی و طراحی جامع شامل ابعاد مختلف محیطی و اجتماعی است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای کانال‌های کنترل سیلاب و تراس‌بندی‌های بستر رود باشد. همچنین این برنامه‌ریزی می‌تواند به‌عنوان الگویی برای رودهای شهری ایران و جهان در شرایط مشابه مورد استفاده ‌قرار گیرد.