ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)

خاک­های دیاتومه و اسانس­های گیاهی جزو مهم­ترین ترکیبات جایگزین سموم شیمیایی می­باشند که مشکلات مهم فراروی استفاده از آن­ها به ترتیب شامل کنداثر بودن و ناپایداری می­باشند. استفاده ترکیبی از این دو عامل حشره­کش یکی از راه­حل­های این مشکلات می­باشد. در این پژوهش، اثر حشره‌کشی تماسی یک خاک دیاتومه ایران...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: محسن یزدانیان, ملیحه ریحانی
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Ferdowsi University of Mashhad 2021
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/ab2db94263a14da38bc106fd127dde42
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:ab2db94263a14da38bc106fd127dde42
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:ab2db94263a14da38bc106fd127dde422021-11-08T10:50:07Zترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)2008-474910.22067/jpp.2021.69214.1015https://doaj.org/article/ab2db94263a14da38bc106fd127dde422021-08-01T00:00:00Zhttps://jpp.um.ac.ir/article_40195_4af06f1baf45276f4c7a4881d98c0091.pdfhttps://doaj.org/toc/2008-4749خاک­های دیاتومه و اسانس­های گیاهی جزو مهم­ترین ترکیبات جایگزین سموم شیمیایی می­باشند که مشکلات مهم فراروی استفاده از آن­ها به ترتیب شامل کنداثر بودن و ناپایداری می­باشند. استفاده ترکیبی از این دو عامل حشره­کش یکی از راه­حل­های این مشکلات می­باشد. در این پژوهش، اثر حشره‌کشی تماسی یک خاک دیاتومه ایرانی (با نام تجاری سایان) در ترکیب با اثر تنفسی اسانس گیاه مورد Myrtus communis L.، روی حشرات کامل شپشه گندم Sitophilus granarius (L.)، بررسی شد. اجزای شیمیایی تشکیل­دهنده اسانس به روش GC-MS شناسایی شدند. در اسانس 46 ترکیب شیمیایی شناسایی شدند که سه ترکیب 1,8-cineole (Eucalyptol) (%029/18)، Isoterpinolene (%704/14) و α-Fenchene (%135/13) بیشترین مقدار را داشتند. درصد مرگ­ومیر در اثر استفاده انفرادی از دزهای خاک دیاتومه (گرم بر کیلوگرم) حتی پس از 72 ساعت قابل توجه نبود ولی استفاده ترکیبی باعث افزایش معنی‌دار مرگ­ومیر شد. در ترکیب‌های تیماری غلظت LC50 اسانس مورد (3451 میکرولیتر بر لیتر هوا) با دزهای 5/0، 1 و 5/1 گرم بر کیلوگرم خاک دیاتومه پس از 72 ساعت، به ترتیب 25/98، 100 و 100 درصد مرگ­ومیر مشاهده شد. برهمکنش خاک دیاتومه در ترکیب با اسانس به ویژه پس از 48 و 72 ساعت عمدتا از نوع سینرژیستی بود. تولید نتاج 45 روز پس از حذف حشرات کامل تیمارشده از ظروف آزمایش (تولید نتاج در نسل اول) در ترکیب دزهای 125/0، 25/0 و 5/0 گرم بر کیلوگرم خاک دیاتومه با غلظت­های LC10، LC20 و LC50 اسانس (به ترتیب 1267، 1790 و 3451 میکرولیتر بر لیتر) بسیار پایین بود (با حداکثر 7 عدد حشره کامل ظاهرشده) ولی مرگ­ومیر این حشرات کامل ظاهرشده در تمام موارد 100 درصد بود. در تیمارهای ترکیبی دزهای 1 و 5/1 گرم بر کیلوگرم خاک دیاتومه با سه غلظت مختلف اسانس نیز تولید نتاج مشاهده نشد. درصد مرگ­ومیر نتاج تولیدی در اثر استفاده انفرادی از دزهای مختلف خاک دیاتومه در مقایسه با تیمارهای ترکیبی بسیار کمتر بود. تولید نتاج 90 روز پس از حذف حشرات کامل تیمار شده از ظروف آزمایش (تولید نتاج در نسل دوم) نیز مشابه نتایج نسل اول بودند. نتایج این تحقیق به خوبی نشان می­دهند که استفاده ترکیبی از این دو عامل حشره­کش به دلیل بروز اثرات سینرژیستی می­تواند کنداثر بودن خاک دیاتومه سایان و ناپایداری اسانس مورد را برطرف سازد.محسن یزدانیانملیحه ریحانیFerdowsi University of Mashhadarticleاثر سینرژیستیاجزای شیمیاییاسانس موردخاک دیاتومهsitophilus granariusAgriculture (General)S1-972FAMajallah-i ḥifāẓat-i giyāhān, Vol 35, Iss 2, Pp 203-216 (2021)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic اثر سینرژیستی
اجزای شیمیایی
اسانس مورد
خاک دیاتومه
sitophilus granarius
Agriculture (General)
S1-972
spellingShingle اثر سینرژیستی
اجزای شیمیایی
اسانس مورد
خاک دیاتومه
sitophilus granarius
Agriculture (General)
S1-972
محسن یزدانیان
ملیحه ریحانی
ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)
description خاک­های دیاتومه و اسانس­های گیاهی جزو مهم­ترین ترکیبات جایگزین سموم شیمیایی می­باشند که مشکلات مهم فراروی استفاده از آن­ها به ترتیب شامل کنداثر بودن و ناپایداری می­باشند. استفاده ترکیبی از این دو عامل حشره­کش یکی از راه­حل­های این مشکلات می­باشد. در این پژوهش، اثر حشره‌کشی تماسی یک خاک دیاتومه ایرانی (با نام تجاری سایان) در ترکیب با اثر تنفسی اسانس گیاه مورد Myrtus communis L.، روی حشرات کامل شپشه گندم Sitophilus granarius (L.)، بررسی شد. اجزای شیمیایی تشکیل­دهنده اسانس به روش GC-MS شناسایی شدند. در اسانس 46 ترکیب شیمیایی شناسایی شدند که سه ترکیب 1,8-cineole (Eucalyptol) (%029/18)، Isoterpinolene (%704/14) و α-Fenchene (%135/13) بیشترین مقدار را داشتند. درصد مرگ­ومیر در اثر استفاده انفرادی از دزهای خاک دیاتومه (گرم بر کیلوگرم) حتی پس از 72 ساعت قابل توجه نبود ولی استفاده ترکیبی باعث افزایش معنی‌دار مرگ­ومیر شد. در ترکیب‌های تیماری غلظت LC50 اسانس مورد (3451 میکرولیتر بر لیتر هوا) با دزهای 5/0، 1 و 5/1 گرم بر کیلوگرم خاک دیاتومه پس از 72 ساعت، به ترتیب 25/98، 100 و 100 درصد مرگ­ومیر مشاهده شد. برهمکنش خاک دیاتومه در ترکیب با اسانس به ویژه پس از 48 و 72 ساعت عمدتا از نوع سینرژیستی بود. تولید نتاج 45 روز پس از حذف حشرات کامل تیمارشده از ظروف آزمایش (تولید نتاج در نسل اول) در ترکیب دزهای 125/0، 25/0 و 5/0 گرم بر کیلوگرم خاک دیاتومه با غلظت­های LC10، LC20 و LC50 اسانس (به ترتیب 1267، 1790 و 3451 میکرولیتر بر لیتر) بسیار پایین بود (با حداکثر 7 عدد حشره کامل ظاهرشده) ولی مرگ­ومیر این حشرات کامل ظاهرشده در تمام موارد 100 درصد بود. در تیمارهای ترکیبی دزهای 1 و 5/1 گرم بر کیلوگرم خاک دیاتومه با سه غلظت مختلف اسانس نیز تولید نتاج مشاهده نشد. درصد مرگ­ومیر نتاج تولیدی در اثر استفاده انفرادی از دزهای مختلف خاک دیاتومه در مقایسه با تیمارهای ترکیبی بسیار کمتر بود. تولید نتاج 90 روز پس از حذف حشرات کامل تیمار شده از ظروف آزمایش (تولید نتاج در نسل دوم) نیز مشابه نتایج نسل اول بودند. نتایج این تحقیق به خوبی نشان می­دهند که استفاده ترکیبی از این دو عامل حشره­کش به دلیل بروز اثرات سینرژیستی می­تواند کنداثر بودن خاک دیاتومه سایان و ناپایداری اسانس مورد را برطرف سازد.
format article
author محسن یزدانیان
ملیحه ریحانی
author_facet محسن یزدانیان
ملیحه ریحانی
author_sort محسن یزدانیان
title ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)
title_short ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)
title_full ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)
title_fullStr ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)
title_full_unstemmed ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، Sitophilus granarius (L.)
title_sort ترکیب شیمیایی اسانس گیاه مورد و فعالیت حشره‌کشی آن در ترکیب با خاک دیاتومه علیه حشرات کامل شپشه گندم، sitophilus granarius (l.)
publisher Ferdowsi University of Mashhad
publishDate 2021
url https://doaj.org/article/ab2db94263a14da38bc106fd127dde42
work_keys_str_mv AT mḥsnyzdạnyạn trḵybsẖymyạyyạsạnsgyạhmwrdwfʿạlytḥsẖrhḵsẖyậndrtrḵybbạkẖạḵdyạtwmhʿlyhḥsẖrạtḵạmlsẖpsẖhgndmsitophilusgranariusl
AT mlyḥhryḥạny trḵybsẖymyạyyạsạnsgyạhmwrdwfʿạlytḥsẖrhḵsẖyậndrtrḵybbạkẖạḵdyạtwmhʿlyhḥsẖrạtḵạmlsẖpsẖhgndmsitophilusgranariusl
_version_ 1718442650619609088