بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی
نظریۀ کنش اجتماعی ِ ماکس وبر، جامعه‌شناس نامدار آلمانی، زمینۀ بررسی عقلانیت را در رفتارهای اجتماعی فراهم می‌کند. وبر و پس از او پیروان و هم‌فکرانش با تعیین کنش‌های چهارگانۀ اجتماعی و دسته‌بندی آن، میزان عقلانیت موجود در این کنش‌ها را بررسی کردند. اکبر رادی نمایش‌نامه‌نویس ایرانی، یک بخش از این نظر...
Guardado en:
| Autor principal: | |
|---|---|
| Formato: | article |
| Lenguaje: | EN FA |
| Publicado: |
Institute for Humanities & Cultural Studies
2021
|
| Materias: | |
| Acceso en línea: | https://doaj.org/article/b0707aeb24e24453949529f966711852 |
| Etiquetas: |
Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
|
| id |
oai:doaj.org-article:b0707aeb24e24453949529f966711852 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
oai:doaj.org-article:b0707aeb24e24453949529f9667118522021-11-08T08:52:57Zبررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی2717-322410.30465/lir.2021.33968.1230https://doaj.org/article/b0707aeb24e24453949529f9667118522021-09-01T00:00:00Zhttps://lir.ihcs.ac.ir/article_6315_9bcd5ac5fa51411dc2ddc19baa61f63e.pdfhttps://doaj.org/toc/2717-3224نظریۀ کنش اجتماعی ِ ماکس وبر، جامعه‌شناس نامدار آلمانی، زمینۀ بررسی عقلانیت را در رفتارهای اجتماعی فراهم می‌کند. وبر و پس از او پیروان و هم‌فکرانش با تعیین کنش‌های چهارگانۀ اجتماعی و دسته‌بندی آن، میزان عقلانیت موجود در این کنش‌ها را بررسی کردند. اکبر رادی نمایش‌نامه‌نویس ایرانی، یک بخش از این نظریه را به نام کنش معطوف به هدف در نمایش‌نامۀ پلکان، بررسی می‌کند. نظریۀ تحرک اجتماعی یا فرا رفتن فرد از یک لایۀ اجتماعی به لایۀ بالاتر هم با نمایش زندگی بلبل، میوه‌فروش دوره‌گرد تشریح می‌شود. در این نمایش‌نامه، بلبل با روی آوردن به دزدی، دروغ، عهدشکنی، تشکیل گروه فشار، رشوه دادن و حتی قتل غیر عمد به یک مقاطعه‌کار ساختمانی ثروتمند تبدیل می‌شود. در روند این تحرک اجتماعی ابتدا عناصری مانند فرهنگ، بیگانگی و میل به ارتقا، مبارزه و رقابت بررسی می‌گردد و پس از آن از پدیده‌هایی همچون خودکشی، خودکامگی، مهاجرت و اعتصاب کارگران هم سخن به میان می‌آید. قهرمان نمایش اکبر رادی، گرچه موفق به بهبود جایگاه اقتصادی خود می‌شود اما به دلیل رفتارهای ناهنجار اجتماعی، نمی‌تواند جایگاه فرهنگی خویش را تغییر دهد.علی عشقی سردهیInstitute for Humanities & Cultural Studiesarticleرادی"نمایش‌نامۀ پلکان"ماکس وبر"کنش اجتماعی""تحرک اجتماعی"Indo-Iranian languages and literaturePK1-9601ENFAپژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی, Vol 3, Iss 6, Pp 220-255 (2021) |
| institution |
DOAJ |
| collection |
DOAJ |
| language |
EN FA |
| topic |
رادی" نمایش‌نامۀ پلکان" ماکس وبر" کنش اجتماعی" " تحرک اجتماعی" Indo-Iranian languages and literature PK1-9601 |
| spellingShingle |
رادی" نمایش‌نامۀ پلکان" ماکس وبر" کنش اجتماعی" " تحرک اجتماعی" Indo-Iranian languages and literature PK1-9601 علی عشقی سردهی بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی |
| description |
نظریۀ کنش اجتماعی ِ ماکس وبر، جامعه‌شناس نامدار آلمانی، زمینۀ بررسی عقلانیت را در رفتارهای اجتماعی فراهم می‌کند. وبر و پس از او پیروان و هم‌فکرانش با تعیین کنش‌های چهارگانۀ اجتماعی و دسته‌بندی آن، میزان عقلانیت موجود در این کنش‌ها را بررسی کردند. اکبر رادی نمایش‌نامه‌نویس ایرانی، یک بخش از این نظریه را به نام کنش معطوف به هدف در نمایش‌نامۀ پلکان، بررسی می‌کند. نظریۀ تحرک اجتماعی یا فرا رفتن فرد از یک لایۀ اجتماعی به لایۀ بالاتر هم با نمایش زندگی بلبل، میوه‌فروش دوره‌گرد تشریح می‌شود. در این نمایش‌نامه، بلبل با روی آوردن به دزدی، دروغ، عهدشکنی، تشکیل گروه فشار، رشوه دادن و حتی قتل غیر عمد به یک مقاطعه‌کار ساختمانی ثروتمند تبدیل می‌شود. در روند این تحرک اجتماعی ابتدا عناصری مانند فرهنگ، بیگانگی و میل به ارتقا، مبارزه و رقابت بررسی می‌گردد و پس از آن از پدیده‌هایی همچون خودکشی، خودکامگی، مهاجرت و اعتصاب کارگران هم سخن به میان می‌آید. قهرمان نمایش اکبر رادی، گرچه موفق به بهبود جایگاه اقتصادی خود می‌شود اما به دلیل رفتارهای ناهنجار اجتماعی، نمی‌تواند جایگاه فرهنگی خویش را تغییر دهد. |
| format |
article |
| author |
علی عشقی سردهی |
| author_facet |
علی عشقی سردهی |
| author_sort |
علی عشقی سردهی |
| title |
بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی |
| title_short |
بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی |
| title_full |
بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی |
| title_fullStr |
بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی |
| title_full_unstemmed |
بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی |
| title_sort |
بررسی نظریۀ کنش اجتماعی ماکس وبر در نمایش نامه پلکان اکبر رادی |
| publisher |
Institute for Humanities & Cultural Studies |
| publishDate |
2021 |
| url |
https://doaj.org/article/b0707aeb24e24453949529f966711852 |
| work_keys_str_mv |
AT ʿlyʿsẖqysrdhy brrsynẓryەḵnsẖạjtmạʿymạḵswbrdrnmạysẖnạmhplḵạnạḵbrrạdy |
| _version_ |
1718442744338186240 |