نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه

صدرا، بسیاری از یافته­ها و نوآوری­های موجود در حکمت متعالیه را مدیون بهره­مندی از دین و شهود دانسته است. او، تأثیر دین بر حکمت و حکما را در دو مرحله بررسی کرده است. در مرحلة اول، دین، حکمت و حکما را از نگاه ماهیت­بین و کثرت­بین می­رهاند و به نگاه وجودی ارتقا می­دهد. بر این اساس، نگاه وجودی این مطلب...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autor principal: سید میثم بهشتی نژاد
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Imam Sadiq University 2014
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/b37aa9f082604915be87bd96888a328d
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:b37aa9f082604915be87bd96888a328d
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:b37aa9f082604915be87bd96888a328d2021-12-01T09:50:35Zنقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه2228-65782228-658610.30497/prr.2014.1537https://doaj.org/article/b37aa9f082604915be87bd96888a328d2014-08-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_1537_b0037c473edc64472adb1a7254710123.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586صدرا، بسیاری از یافته­ها و نوآوری­های موجود در حکمت متعالیه را مدیون بهره­مندی از دین و شهود دانسته است. او، تأثیر دین بر حکمت و حکما را در دو مرحله بررسی کرده است. در مرحلة اول، دین، حکمت و حکما را از نگاه ماهیت­بین و کثرت­بین می­رهاند و به نگاه وجودی ارتقا می­دهد. بر این اساس، نگاه وجودی این مطلب را برای حکیم میسّر می­کند که به فهم صحیحی از بعضی آموزه­های دین که بدواً با احکام عقلی معارض دیده، دست ­یابد. این فهم صحیح موجب می­شود که حکیم، به تثبیت عقلیِ بسیاری از آموزه­های دینی موفّق گردد. در مرحلة دوم، تأثیر دین بر حکمت موجب ارتقاء مجدّد نظرگاه حکیم و مبانی حکمت می­شود، و صدرا نتیجة این ارتقا را در دو بُعد برشمرده است: از یک سو، حاصلِ این ارتقاء، فهم تأویلات قرآنی است؛ و از سوی دیگر، حاصلِ این ارتقاء، دست­یابی به اوج حکمت است؛ یعنی فهم واقع آن چنان­که هست. عبارات صریح ملاصدرا نشان از آن دارد که او، در حیات فلسفی خود همین سیر را پیموده و حکمت متعالیه نیز متناسب با همین سیر شکل گرفته است. نهایتاً این مطلب مورد تأکید قرار می­گیرد که صدرا، در استفاده از دین و شهود، از الگوی پژوهشی فلسفی صحیح بهره ­برده و بدین ترتیب، هر چند حکمت متعالیه کاملاً مرهون دین است، اما قواعد حکمت و روش عقلی ـ برهانی را رعایت کرده است.سید میثم بهشتی نژادImam Sadiq Universityarticleدینشهودعقل سلیمفطرت ثانیهملاصدراPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 12, Iss 1, Pp 5-24 (2014)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic دین
شهود
عقل سلیم
فطرت ثانیه
ملاصدرا
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
spellingShingle دین
شهود
عقل سلیم
فطرت ثانیه
ملاصدرا
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
سید میثم بهشتی نژاد
نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه
description صدرا، بسیاری از یافته­ها و نوآوری­های موجود در حکمت متعالیه را مدیون بهره­مندی از دین و شهود دانسته است. او، تأثیر دین بر حکمت و حکما را در دو مرحله بررسی کرده است. در مرحلة اول، دین، حکمت و حکما را از نگاه ماهیت­بین و کثرت­بین می­رهاند و به نگاه وجودی ارتقا می­دهد. بر این اساس، نگاه وجودی این مطلب را برای حکیم میسّر می­کند که به فهم صحیحی از بعضی آموزه­های دین که بدواً با احکام عقلی معارض دیده، دست ­یابد. این فهم صحیح موجب می­شود که حکیم، به تثبیت عقلیِ بسیاری از آموزه­های دینی موفّق گردد. در مرحلة دوم، تأثیر دین بر حکمت موجب ارتقاء مجدّد نظرگاه حکیم و مبانی حکمت می­شود، و صدرا نتیجة این ارتقا را در دو بُعد برشمرده است: از یک سو، حاصلِ این ارتقاء، فهم تأویلات قرآنی است؛ و از سوی دیگر، حاصلِ این ارتقاء، دست­یابی به اوج حکمت است؛ یعنی فهم واقع آن چنان­که هست. عبارات صریح ملاصدرا نشان از آن دارد که او، در حیات فلسفی خود همین سیر را پیموده و حکمت متعالیه نیز متناسب با همین سیر شکل گرفته است. نهایتاً این مطلب مورد تأکید قرار می­گیرد که صدرا، در استفاده از دین و شهود، از الگوی پژوهشی فلسفی صحیح بهره ­برده و بدین ترتیب، هر چند حکمت متعالیه کاملاً مرهون دین است، اما قواعد حکمت و روش عقلی ـ برهانی را رعایت کرده است.
format article
author سید میثم بهشتی نژاد
author_facet سید میثم بهشتی نژاد
author_sort سید میثم بهشتی نژاد
title نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه
title_short نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه
title_full نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه
title_fullStr نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه
title_full_unstemmed نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه
title_sort نقشِ دین در شکل گیری حکمت متعالیه
publisher Imam Sadiq University
publishDate 2014
url https://doaj.org/article/b37aa9f082604915be87bd96888a328d
work_keys_str_mv AT sydmytẖmbhsẖtynzẖạd nqsẖidyndrsẖḵlgyryḥḵmtmtʿạlyh
_version_ 1718405318305644544