جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت
مسئلۀ جایگاه عقل در دین‌شناسی و نحوه و میزان معقولیت هر یک از ابعاد دین یکی از مباحث مهم در فلسفۀ دین است. از این رو صاحب‌نظران و متفکران زیادی از جمله کانت به بحث در این زمینه پرداخته‌اند. اما از آنجا که غالب دغدغه‌ها در این زمینه حول محور اعتقادات و سپس اخلاق قرار گرفته، کمتر به جایگاه عقلانی مناس...
Guardado en:
| Autores principales: | , |
|---|---|
| Formato: | article |
| Lenguaje: | FA |
| Publicado: |
Imam Sadiq University
2021
|
| Materias: | |
| Acceso en línea: | https://doaj.org/article/c48fcf43c86b4679be37310790f93a5b |
| Etiquetas: |
Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
|
| id |
oai:doaj.org-article:c48fcf43c86b4679be37310790f93a5b |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| spelling |
oai:doaj.org-article:c48fcf43c86b4679be37310790f93a5b2021-11-30T13:44:02Zجایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت2228-65782228-658610.30497/prr.2021.14705.1571https://doaj.org/article/c48fcf43c86b4679be37310790f93a5b2021-02-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_75668_304285b1104036eca220b28054339fb2.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586مسئلۀ جایگاه عقل در دین‌شناسی و نحوه و میزان معقولیت هر یک از ابعاد دین یکی از مباحث مهم در فلسفۀ دین است. از این رو صاحب‌نظران و متفکران زیادی از جمله کانت به بحث در این زمینه پرداخته‌اند. اما از آنجا که غالب دغدغه‌ها در این زمینه حول محور اعتقادات و سپس اخلاق قرار گرفته، کمتر به جایگاه عقلانی مناسک دینی توجه شده است. کانت، بر مبنای عقلانی-اخلاقی دانستن دین، مناسک دینی را عقلاً نقد و بررسی می‌کند و چون گوهر دین را اخلاق می‌داند، مناسک دینی را تا آنجا که مقدمۀ وصول به غایت دین عقلانی-اخلاقی است می‌پذیرد. همچنین در باب مناسک دینی وی معتقد است در یک دین عقلانی هیچ تکلیف خاصی نسبت به خداوند وجود ندارد و این تلقی را که با به جا آوردن اعمال و مناسکی بتوان رحمت و عنایت الهی را جلب کرد، خرافه و تعصب می‌خواند. البته اگر انسان بخواهد خضوع و خشوع خود را در برابر خداوند اظهار کند نباید اعمال و تکالیف خاصی انجام دهد، بلکه باید خلوص اخلاقی به عنوان زمینۀ عالی تمام اصول رفتار او مورد توجه قرار گیرد. با این همه، اعمال عبادی و نیایش و مناسک اگر بستری برای پرورش روح اخلاق و انجام وظایف به صرافت تکلیف باشد، مورد تایید و تأکید کانت قرار می گیرد. بنابراین نمی‌توان کانت را به طور مطلق مخالف جنبه‌های غیراخلاقی و غیرعقلانی (مناسکی و آیینی) دین دانست.طیبه جورابچیحسین هوشنگیImam Sadiq Universityarticleعقل نظریعقل عملیدین طبیعیدین وحیانیمناسک دینیPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 18, Iss 2, Pp 141-160 (2021) |
| institution |
DOAJ |
| collection |
DOAJ |
| language |
FA |
| topic |
عقل نظری عقل عملی دین طبیعی دین وحیانی مناسک دینی Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects BL51-65 |
| spellingShingle |
عقل نظری عقل عملی دین طبیعی دین وحیانی مناسک دینی Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects BL51-65 طیبه جورابچی حسین هوشنگی جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت |
| description |
مسئلۀ جایگاه عقل در دین‌شناسی و نحوه و میزان معقولیت هر یک از ابعاد دین یکی از مباحث مهم در فلسفۀ دین است. از این رو صاحب‌نظران و متفکران زیادی از جمله کانت به بحث در این زمینه پرداخته‌اند. اما از آنجا که غالب دغدغه‌ها در این زمینه حول محور اعتقادات و سپس اخلاق قرار گرفته، کمتر به جایگاه عقلانی مناسک دینی توجه شده است. کانت، بر مبنای عقلانی-اخلاقی دانستن دین، مناسک دینی را عقلاً نقد و بررسی می‌کند و چون گوهر دین را اخلاق می‌داند، مناسک دینی را تا آنجا که مقدمۀ وصول به غایت دین عقلانی-اخلاقی است می‌پذیرد. همچنین در باب مناسک دینی وی معتقد است در یک دین عقلانی هیچ تکلیف خاصی نسبت به خداوند وجود ندارد و این تلقی را که با به جا آوردن اعمال و مناسکی بتوان رحمت و عنایت الهی را جلب کرد، خرافه و تعصب می‌خواند. البته اگر انسان بخواهد خضوع و خشوع خود را در برابر خداوند اظهار کند نباید اعمال و تکالیف خاصی انجام دهد، بلکه باید خلوص اخلاقی به عنوان زمینۀ عالی تمام اصول رفتار او مورد توجه قرار گیرد. با این همه، اعمال عبادی و نیایش و مناسک اگر بستری برای پرورش روح اخلاق و انجام وظایف به صرافت تکلیف باشد، مورد تایید و تأکید کانت قرار می گیرد. بنابراین نمی‌توان کانت را به طور مطلق مخالف جنبه‌های غیراخلاقی و غیرعقلانی (مناسکی و آیینی) دین دانست. |
| format |
article |
| author |
طیبه جورابچی حسین هوشنگی |
| author_facet |
طیبه جورابچی حسین هوشنگی |
| author_sort |
طیبه جورابچی |
| title |
جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت |
| title_short |
جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت |
| title_full |
جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت |
| title_fullStr |
جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت |
| title_full_unstemmed |
جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت |
| title_sort |
جایگاه عقل درمناسک دینی از دیدگاه کانت |
| publisher |
Imam Sadiq University |
| publishDate |
2021 |
| url |
https://doaj.org/article/c48fcf43c86b4679be37310790f93a5b |
| work_keys_str_mv |
AT ṭybhjwrạbcẖy jạygạhʿqldrmnạsḵdynyạzdydgạhḵạnt AT ḥsynhwsẖngy jạygạhʿqldrmnạsḵdynyạzdydgạhḵạnt |
| _version_ |
1718406530404974592 |