باور دینی و خودآیینی عقلانی

خودآیینی عقلانی بیانگر آن است که آدمی چگونه می‌تواند فاعلیت معرفتی خود را محفوظ بدارد و اختیار تنظیم و اداره‌ی عقلانی خود را داشته باشد. این ارزش معرفتی غالباً در مقابل دگرآیینی عقلانی طرح شده که مطابق آن، باورنده، به علل درونی یا بیرونی، فاقد توانایی لازم برای اِعمال فاعلیت معرفتی خود است. از آغاز...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autor principal: امیرحسین خداپرست
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Imam Sadiq University 2016
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/cdb12e3141ad49fa81e6f15ef59f387a
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:cdb12e3141ad49fa81e6f15ef59f387a
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:cdb12e3141ad49fa81e6f15ef59f387a2021-12-01T09:49:59Zباور دینی و خودآیینی عقلانی2228-65782228-658610.30497/prr.2016.1750https://doaj.org/article/cdb12e3141ad49fa81e6f15ef59f387a2016-02-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_1750_248fe6f5cb1af30915fe833e6e290dae.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586خودآیینی عقلانی بیانگر آن است که آدمی چگونه می‌تواند فاعلیت معرفتی خود را محفوظ بدارد و اختیار تنظیم و اداره‌ی عقلانی خود را داشته باشد. این ارزش معرفتی غالباً در مقابل دگرآیینی عقلانی طرح شده که مطابق آن، باورنده، به علل درونی یا بیرونی، فاقد توانایی لازم برای اِعمال فاعلیت معرفتی خود است. از آغاز دوران مدرن، برخی فیلسوفان و متفکران به‌تصریح یا تلویح گمان کرده‌اند که باور دینی ناقض خودآیینی عقلانی است. با این حال، روایت مسئولیت‌محور از معرفت‌شناسی فضیلت‌گرا به‌خوبی نشان می‌دهد که خودآیینی به مثابه یک فضیلت عقلانی به معنای اتکا به قوای معرفتی خود و بی‌نیازی معرفتی از دیگری نیست بلکه نحوه‌ی تنظیم فاعلیت معرفتی باورنده را در تعامل‌های فکری او با دیگری تجویز می‌کند. بر این اساس، باورنده‌ی خودآیین بر شناخت اقسام روابط معرفتی خود با دیگری و تنظیم مستقل آن توانا است. این معنا از خودآیینی عقلانی با برگرفت و نگه‌داشت باورهای دینی در تعارض نیست. باور دینی می‌تواند خودآیین باشد اگر باورنده‌ی متدین نقش دیگری را به مثابه ناقل، ناقد، حامی، الگو یا مرجع در باورهای دینی خود دریابد و وجدان‌مدارانه و به اتکای آراستگی به فضایل عقلانی، نحوه‌ی مداخله‌ی معرفتی دیگری را در باورهای دینی خود تنظیم کند.امیرحسین خداپرستImam Sadiq Universityarticleخودآیینیحجیت معرفتیمعرفت‌شناسی فضیلت‌گرافضیلت عقلانیباور دینیPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 13, Iss 2, Pp 91-112 (2016)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic خودآیینی
حجیت معرفتی
معرفت‌شناسی فضیلت‌گرا
فضیلت عقلانی
باور دینی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
spellingShingle خودآیینی
حجیت معرفتی
معرفت‌شناسی فضیلت‌گرا
فضیلت عقلانی
باور دینی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
امیرحسین خداپرست
باور دینی و خودآیینی عقلانی
description خودآیینی عقلانی بیانگر آن است که آدمی چگونه می‌تواند فاعلیت معرفتی خود را محفوظ بدارد و اختیار تنظیم و اداره‌ی عقلانی خود را داشته باشد. این ارزش معرفتی غالباً در مقابل دگرآیینی عقلانی طرح شده که مطابق آن، باورنده، به علل درونی یا بیرونی، فاقد توانایی لازم برای اِعمال فاعلیت معرفتی خود است. از آغاز دوران مدرن، برخی فیلسوفان و متفکران به‌تصریح یا تلویح گمان کرده‌اند که باور دینی ناقض خودآیینی عقلانی است. با این حال، روایت مسئولیت‌محور از معرفت‌شناسی فضیلت‌گرا به‌خوبی نشان می‌دهد که خودآیینی به مثابه یک فضیلت عقلانی به معنای اتکا به قوای معرفتی خود و بی‌نیازی معرفتی از دیگری نیست بلکه نحوه‌ی تنظیم فاعلیت معرفتی باورنده را در تعامل‌های فکری او با دیگری تجویز می‌کند. بر این اساس، باورنده‌ی خودآیین بر شناخت اقسام روابط معرفتی خود با دیگری و تنظیم مستقل آن توانا است. این معنا از خودآیینی عقلانی با برگرفت و نگه‌داشت باورهای دینی در تعارض نیست. باور دینی می‌تواند خودآیین باشد اگر باورنده‌ی متدین نقش دیگری را به مثابه ناقل، ناقد، حامی، الگو یا مرجع در باورهای دینی خود دریابد و وجدان‌مدارانه و به اتکای آراستگی به فضایل عقلانی، نحوه‌ی مداخله‌ی معرفتی دیگری را در باورهای دینی خود تنظیم کند.
format article
author امیرحسین خداپرست
author_facet امیرحسین خداپرست
author_sort امیرحسین خداپرست
title باور دینی و خودآیینی عقلانی
title_short باور دینی و خودآیینی عقلانی
title_full باور دینی و خودآیینی عقلانی
title_fullStr باور دینی و خودآیینی عقلانی
title_full_unstemmed باور دینی و خودآیینی عقلانی
title_sort باور دینی و خودآیینی عقلانی
publisher Imam Sadiq University
publishDate 2016
url https://doaj.org/article/cdb12e3141ad49fa81e6f15ef59f387a
work_keys_str_mv AT ạmyrḥsynkẖdạprst bạwrdynywkẖwdậyynyʿqlạny
_version_ 1718405324064423936