Idea silnego rządu w polskiej myśli polityczno-prawnej u progu niepodległości
W powszechnej opinii przedwojennych prawników i historyków system instytucjonalny państwa wyrastający z postanowień konstytucji marcowej (1921) został oparty na konstytucji III Republiki Francuskiej (1875). W konsekwencji bezpośredniej recepcji pogłębione zostały na gruncie polskim niektóre wady sys...
Guardado en:
| Autor principal: | |
|---|---|
| Formato: | article |
| Lenguaje: | EN FR PL |
| Publicado: |
Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego
2021
|
| Materias: | |
| Acceso en línea: | https://doaj.org/article/d359cec1e7d34bd48236018c80188244 |
| Etiquetas: |
Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
|
| Sumario: | W powszechnej opinii przedwojennych prawników i historyków system instytucjonalny
państwa wyrastający z postanowień konstytucji marcowej (1921) został oparty
na konstytucji III Republiki Francuskiej (1875). W konsekwencji bezpośredniej recepcji
pogłębione zostały na gruncie polskim niektóre wady systemu francuskiego, w tym słabość
władzy wykonawczej zdominowanej przez parlament, zwłaszcza jego niższą izbę. W artykule
przedstawiono najważniejsze uwarunkowania kształtowania się władzy wykonawczej
w pierwszej polskiej konstytucji XX wieku.
Podstawą rozważań było nawiązanie do tradycji dwóch polskich szkół historycznych ukształtowanych
w okresie zaborów, reprezentujących pesymistyczne i optymistyczne wizje polskiej
historii przed upadkiem państwa. Wykazano, że przyjęty model władzy wykonawczej, wbrew
pierwotnym deklaracjom, zrywał z jednym z nakazów kategorycznych wywodzących się
z tradycji politycznej Konstytucji 3 maja, to jest ideą silnego rządu. Spowodowane to było
osobistymi animozjami i brakiem stałego politycznego konsensusu w zakresie powoływania
pierwszych gabinetów II RP, czego następstwem był głęboki kryzys instytucjonalny, w którego
konsekwencji doszło do przewrotu majowego marszałka Józefa Piłsudskiego i wprowadzenie
quasi-autorytarnego reżimu politycznego. |
|---|