ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد

طرح ساماندهی میدان شهدای مشهد تحت عنوان پروژۀ بازآفرینی شهری در دو دهۀ اخیر در حال اجرا و اکنون در شرف اتمام است که نتیجۀ آن به گواه شهروندان و به نشانۀ حضورنیافتن آنان در این میدان چیزی جز شیء پنداشتن فضای شهری نبوده ‌‌‌است. سابقۀ مطالعات و برنامه‌‌‌های توسعۀ شهری نشان می‌‌‌دهد که رویکرد آنها عمدتا...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: مهدی حسین زاده, سید مهدی معینی
Formato: article
Lenguaje:EN
FA
Publicado: Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism 2020
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/d5778635cbf84dcaa53f52a8dbfac1e5
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:d5778635cbf84dcaa53f52a8dbfac1e5
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:d5778635cbf84dcaa53f52a8dbfac1e52021-11-15T14:26:36Zارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد2008-74462008-216910.22034/manzar.2020.218402.2033https://doaj.org/article/d5778635cbf84dcaa53f52a8dbfac1e52020-03-01T00:00:00Zhttp://www.manzar-sj.com/article_105084_13dd19a0dc3774bd2f6066a27605d9e4.pdfhttps://doaj.org/toc/2008-7446https://doaj.org/toc/2008-2169طرح ساماندهی میدان شهدای مشهد تحت عنوان پروژۀ بازآفرینی شهری در دو دهۀ اخیر در حال اجرا و اکنون در شرف اتمام است که نتیجۀ آن به گواه شهروندان و به نشانۀ حضورنیافتن آنان در این میدان چیزی جز شیء پنداشتن فضای شهری نبوده ‌‌‌است. سابقۀ مطالعات و برنامه‌‌‌های توسعۀ شهری نشان می‌‌‌دهد که رویکرد آنها عمدتاً معطوف به دو بعد عملکردی و کالبدی آن بوده و به بعد معنایی فضا به‌درستی توجه نمی‌‌‌شود، درحالی‌که بی‌‌‌توجهی به مقولۀ معنا از عوامل اصلی بروز پدیدۀ بی‌‌‌مکانی در شهرهاست. در این راستا این پژوهش با رویکرد کیفی و در قالب دیدگاه کل‌‌‌نگر، منظر میدان شهدا را مورد ارزیابی قرار می‌‌‌دهد. ارزیابی در سه مرحله صورت می‌‌‌پذیرد: مرحلۀ اول شامل تحلیل میدانی در مقیاس جزء‌‌‌نگر شامل حضور پژوهشگر در محل و برداشت عناصر کالبدی، فعالیتی و معنایی است. گام دوم به تحلیل‌ ‌‌محتوای اطلاعات جمع‌‌‌آوری‌شده پیرامون میدان شهدا اعم از مقاله، گزارش، خبر و...‌‌‌ می‌‌‌پردازد. گام سوم با استفاده از روش تحلیل‌‌‌ محتوا در پی کشف نقش در ذهن مخاطبان، از طریق مصاحبۀ عمیق با استفاده‌‌‌کنندگان از فضاست که براساس یافته‌‌‌های این مرحله ادراکات مخاطبان از میدان شهدا را در پنج ستۀ کلی می‌‌‌توان جای ‌‌‌داد: «مرکز شهر»، «آستانۀ حرم»، «فضای عمومی شهری»، «فضای سرد و بی‌‌‌روح» و «فضای بی‌‌‌هویت». این عوامل بیانگر معنای میدان شهدا در ذهن مخاطبان است. این پژوهش در نهایت از برایند سه‌ ‌‌مرحله، ارزیابی خود را از میدان شهدا ارائه‌‌‌کرده و با وزن‌‌‌دهی به آنها آسیب‌‌‌های اصلی میدان را در سه مورد نتیجه‌‌‌گیری کرده‌‌‌‌‌‌ است. جمع‌‌‌بندی این پژوهش بر پایۀ مطالعات و ارزیابی صورت‌گرفته، سه هدف «زندگی‌‌‌بخشی و تغییر فضای حکومتی به فضای مدنی»، «بازتولید و انباشت لایه‌‌های معنایی میدان در راستای تداوم هویت» و «سازماندهی فضایی به‌منظور حضور مجدد شهروندان» را به‌منظور احیای میدان پیشنهاد و بر پایۀ این سه، راهبردها و سیاست‌‌‌های خود را مطرح کرده ‌‌‌استمهدی حسین زادهسید مهدی معینیNazar research center for Art, Architecture & Urbanismarticleفضای جمعیسرزندگیمیدان شهدامشهدمنظرArchitectureNA1-9428ENFAمنظر, Vol 12, Iss 50, Pp 50-61 (2020)
institution DOAJ
collection DOAJ
language EN
FA
topic فضای جمعی
سرزندگی
میدان شهدا
مشهد
منظر
Architecture
NA1-9428
spellingShingle فضای جمعی
سرزندگی
میدان شهدا
مشهد
منظر
Architecture
NA1-9428
مهدی حسین زاده
سید مهدی معینی
ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد
description طرح ساماندهی میدان شهدای مشهد تحت عنوان پروژۀ بازآفرینی شهری در دو دهۀ اخیر در حال اجرا و اکنون در شرف اتمام است که نتیجۀ آن به گواه شهروندان و به نشانۀ حضورنیافتن آنان در این میدان چیزی جز شیء پنداشتن فضای شهری نبوده ‌‌‌است. سابقۀ مطالعات و برنامه‌‌‌های توسعۀ شهری نشان می‌‌‌دهد که رویکرد آنها عمدتاً معطوف به دو بعد عملکردی و کالبدی آن بوده و به بعد معنایی فضا به‌درستی توجه نمی‌‌‌شود، درحالی‌که بی‌‌‌توجهی به مقولۀ معنا از عوامل اصلی بروز پدیدۀ بی‌‌‌مکانی در شهرهاست. در این راستا این پژوهش با رویکرد کیفی و در قالب دیدگاه کل‌‌‌نگر، منظر میدان شهدا را مورد ارزیابی قرار می‌‌‌دهد. ارزیابی در سه مرحله صورت می‌‌‌پذیرد: مرحلۀ اول شامل تحلیل میدانی در مقیاس جزء‌‌‌نگر شامل حضور پژوهشگر در محل و برداشت عناصر کالبدی، فعالیتی و معنایی است. گام دوم به تحلیل‌ ‌‌محتوای اطلاعات جمع‌‌‌آوری‌شده پیرامون میدان شهدا اعم از مقاله، گزارش، خبر و...‌‌‌ می‌‌‌پردازد. گام سوم با استفاده از روش تحلیل‌‌‌ محتوا در پی کشف نقش در ذهن مخاطبان، از طریق مصاحبۀ عمیق با استفاده‌‌‌کنندگان از فضاست که براساس یافته‌‌‌های این مرحله ادراکات مخاطبان از میدان شهدا را در پنج ستۀ کلی می‌‌‌توان جای ‌‌‌داد: «مرکز شهر»، «آستانۀ حرم»، «فضای عمومی شهری»، «فضای سرد و بی‌‌‌روح» و «فضای بی‌‌‌هویت». این عوامل بیانگر معنای میدان شهدا در ذهن مخاطبان است. این پژوهش در نهایت از برایند سه‌ ‌‌مرحله، ارزیابی خود را از میدان شهدا ارائه‌‌‌کرده و با وزن‌‌‌دهی به آنها آسیب‌‌‌های اصلی میدان را در سه مورد نتیجه‌‌‌گیری کرده‌‌‌‌‌‌ است. جمع‌‌‌بندی این پژوهش بر پایۀ مطالعات و ارزیابی صورت‌گرفته، سه هدف «زندگی‌‌‌بخشی و تغییر فضای حکومتی به فضای مدنی»، «بازتولید و انباشت لایه‌‌های معنایی میدان در راستای تداوم هویت» و «سازماندهی فضایی به‌منظور حضور مجدد شهروندان» را به‌منظور احیای میدان پیشنهاد و بر پایۀ این سه، راهبردها و سیاست‌‌‌های خود را مطرح کرده ‌‌‌است
format article
author مهدی حسین زاده
سید مهدی معینی
author_facet مهدی حسین زاده
سید مهدی معینی
author_sort مهدی حسین زاده
title ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد
title_short ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد
title_full ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد
title_fullStr ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد
title_full_unstemmed ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد
title_sort ارزیابی کیفی فضاهای شهری: کاربرد رویکرد کل نگر منظر در ارزیابی پروژۀ میدان شهدای مشهد
publisher Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism
publishDate 2020
url https://doaj.org/article/d5778635cbf84dcaa53f52a8dbfac1e5
work_keys_str_mv AT mhdyḥsynzạdh ạrzyạbyḵyfyfḍạhạysẖhryḵạrbrdrwyḵrdḵlngrmnẓrdrạrzyạbyprwzẖەmydạnsẖhdạymsẖhd
AT sydmhdymʿyny ạrzyạbyḵyfyfḍạhạysẖhryḵạrbrdrwyḵrdḵlngrmnẓrdrạrzyạbyprwzẖەmydạnsẖhdạymsẖhd
_version_ 1718428404294877184