بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل

زنگ زرد با عامل P. striiformis f. sp. tritici یکی از مهم­ترین بیماری­های برگی گندم است که کاهش عملکرد قابل توجهی را در نواحی گندم خیز سراسر جهان موجب می­شود. در ایران نیز در سال­های همه­گیری، بیماری زنگ زرد یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد گندم به شمار می­رود. مطالعه حاضر به منظور تعیین منابع مقاومت ژنت...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: صفرعلی صفوی, فرزاد افشاری, مقصود حسنپور حسنی
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Ferdowsi University of Mashhad 2021
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/e1df2e4ecf0048dd87420dc2f4a51ea2
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:e1df2e4ecf0048dd87420dc2f4a51ea2
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:e1df2e4ecf0048dd87420dc2f4a51ea22021-11-08T10:50:07Zبررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل2008-474910.22067/jpp.2021.32761.0https://doaj.org/article/e1df2e4ecf0048dd87420dc2f4a51ea22021-08-01T00:00:00Zhttps://jpp.um.ac.ir/article_39986_f46a48ae987e2a457fae27df1c0e1a39.pdfhttps://doaj.org/toc/2008-4749زنگ زرد با عامل P. striiformis f. sp. tritici یکی از مهم­ترین بیماری­های برگی گندم است که کاهش عملکرد قابل توجهی را در نواحی گندم خیز سراسر جهان موجب می­شود. در ایران نیز در سال­های همه­گیری، بیماری زنگ زرد یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد گندم به شمار می­رود. مطالعه حاضر به منظور تعیین منابع مقاومت ژنتیکی نسبت به زنگ زرد انجام شده است، تا برنامه به­نژادی برای آزادسازی رقم با موفقیت بیشتری انجام شود. ژرم پلاسم گندم دیم شامل 191 لاین پیشرفته و امیدبخش (شامل گندم نان زمستانه، بهاره و گندم دوروم) تحت شرایط مزرعه­ای در ایستگاه تحقیقات کشاورزی آلاروق اردبیل طی سال زراعی 1394-95 ارزیابی شدند. در ارزیابی­های مزرعه­ای برای مقایسه لاین­ها از مقادیر نسبی سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (rAUDPC) استفاده شد. همان تعداد ژرم پلاسم، در مرحله گیاهچه­ای نیز برای پاتوتیپ­های­6E158A+  و 6E150A+, Yr27 در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفتند. هر دو تیپ مقاومت مرحله گیاهچه و گیاه بالغ در بین لاین­های مورد بررسی شناسائی شدند. واکنش گیاهچه­ای نشان داد که تعداد 34 لاین (18­%) دارای مقاومت گیاهچه­ای نسبت به هر دو پاتوتیپ و با احتمال وجود ژن­/ژن­های مقاومت Yr3v، Yr3a،Yr4a ، Yr4، Yr5، Yr10، Yr15، Yr16، YrCV و YrSD ­می­باشند. تعداد 23 ژنوتیپ در مرحله گیاهچه­ای در برابر حداقل یک پاتوتیپ حساس بوده و در مرحله گیاه بالغ واکنش مقاومت با مقادیر پایین rAUDPC (0-10) نشان دادند و به عنوان ارقام دارای مقاومت گیاه بالغ (APR) انتخاب شدند. همچنین تعداد 27 ژنوتیپ در مرحله گیاه بالغ مقادیر متوسط rAUDPC (11-30) و در مرحله گیاهچه­ای در برابر حداقل یک پاتوتیپ حساس بودند و به عنوان گروه دارای مقاومت تدریجی (SR) انتخاب شدند. بقیه ژنوتیپ­ها دارای مقادیر بالای rAUDPC و یا بدون مقاومت گیاهچه­ای بودند. منابع ژنتیکی امیدبخش برای تجمیع هر دو تیپ مقاومت جهت دستیابی به مقاومت پایدار و کنترل پایدار علیه زنگ زرد در ایران استفاده خواهند شد.صفرعلی صفویفرزاد افشاریمقصود حسنپور حسنیFerdowsi University of Mashhadarticleگندم دیمزنگ نواریمقاومت گیاهچه‌ایمقاومت پایدارraudpcAgriculture (General)S1-972FAMajallah-i ḥifāẓat-i giyāhān, Vol 35, Iss 2, Pp 169-183 (2021)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic گندم دیم
زنگ نواری
مقاومت گیاهچه‌ای
مقاومت پایدار
raudpc
Agriculture (General)
S1-972
spellingShingle گندم دیم
زنگ نواری
مقاومت گیاهچه‌ای
مقاومت پایدار
raudpc
Agriculture (General)
S1-972
صفرعلی صفوی
فرزاد افشاری
مقصود حسنپور حسنی
بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل
description زنگ زرد با عامل P. striiformis f. sp. tritici یکی از مهم­ترین بیماری­های برگی گندم است که کاهش عملکرد قابل توجهی را در نواحی گندم خیز سراسر جهان موجب می­شود. در ایران نیز در سال­های همه­گیری، بیماری زنگ زرد یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد گندم به شمار می­رود. مطالعه حاضر به منظور تعیین منابع مقاومت ژنتیکی نسبت به زنگ زرد انجام شده است، تا برنامه به­نژادی برای آزادسازی رقم با موفقیت بیشتری انجام شود. ژرم پلاسم گندم دیم شامل 191 لاین پیشرفته و امیدبخش (شامل گندم نان زمستانه، بهاره و گندم دوروم) تحت شرایط مزرعه­ای در ایستگاه تحقیقات کشاورزی آلاروق اردبیل طی سال زراعی 1394-95 ارزیابی شدند. در ارزیابی­های مزرعه­ای برای مقایسه لاین­ها از مقادیر نسبی سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (rAUDPC) استفاده شد. همان تعداد ژرم پلاسم، در مرحله گیاهچه­ای نیز برای پاتوتیپ­های­6E158A+  و 6E150A+, Yr27 در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفتند. هر دو تیپ مقاومت مرحله گیاهچه و گیاه بالغ در بین لاین­های مورد بررسی شناسائی شدند. واکنش گیاهچه­ای نشان داد که تعداد 34 لاین (18­%) دارای مقاومت گیاهچه­ای نسبت به هر دو پاتوتیپ و با احتمال وجود ژن­/ژن­های مقاومت Yr3v، Yr3a،Yr4a ، Yr4، Yr5، Yr10، Yr15، Yr16، YrCV و YrSD ­می­باشند. تعداد 23 ژنوتیپ در مرحله گیاهچه­ای در برابر حداقل یک پاتوتیپ حساس بوده و در مرحله گیاه بالغ واکنش مقاومت با مقادیر پایین rAUDPC (0-10) نشان دادند و به عنوان ارقام دارای مقاومت گیاه بالغ (APR) انتخاب شدند. همچنین تعداد 27 ژنوتیپ در مرحله گیاه بالغ مقادیر متوسط rAUDPC (11-30) و در مرحله گیاهچه­ای در برابر حداقل یک پاتوتیپ حساس بودند و به عنوان گروه دارای مقاومت تدریجی (SR) انتخاب شدند. بقیه ژنوتیپ­ها دارای مقادیر بالای rAUDPC و یا بدون مقاومت گیاهچه­ای بودند. منابع ژنتیکی امیدبخش برای تجمیع هر دو تیپ مقاومت جهت دستیابی به مقاومت پایدار و کنترل پایدار علیه زنگ زرد در ایران استفاده خواهند شد.
format article
author صفرعلی صفوی
فرزاد افشاری
مقصود حسنپور حسنی
author_facet صفرعلی صفوی
فرزاد افشاری
مقصود حسنپور حسنی
author_sort صفرعلی صفوی
title بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل
title_short بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل
title_full بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل
title_fullStr بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل
title_full_unstemmed بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل
title_sort بررسی ویژگی‌های ژرم پلاسم گندم دیم جهت مقاومت به بیماری زنگ زرد در اردبیل
publisher Ferdowsi University of Mashhad
publishDate 2021
url https://doaj.org/article/e1df2e4ecf0048dd87420dc2f4a51ea2
work_keys_str_mv AT ṣfrʿlyṣfwy brrsywyzẖgyhạyzẖrmplạsmgndmdymjhtmqạwmtbhbymạryzngzrddrạrdbyl
AT frzạdạfsẖạry brrsywyzẖgyhạyzẖrmplạsmgndmdymjhtmqạwmtbhbymạryzngzrddrạrdbyl
AT mqṣwdḥsnpwrḥsny brrsywyzẖgyhạyzẖrmplạsmgndmdymjhtmqạwmtbhbymạryzngzrddrạrdbyl
_version_ 1718442668144459776