مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی

قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی ضمن آن که در امکان و ضرورت معرفت خدای سبحان و وجوب تفکر و ضرورت استدلال در شناخت خدا هم‌رأی هستند، اما در پاره‌ای از مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی اختلاف نظر دارند. مهم‌ترین اختلاف نظر این دو در زمینۀ معرفت‌شناسی متمرکز بر پاسخ به این سؤالات است: «آیا وج...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: علی الله بداشتی, سید حسن سعادت مصطفوی
Formato: article
Lenguaje:FA
Publicado: Imam Sadiq University 2017
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/f14324482d4d4784b84d7daf37500928
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:f14324482d4d4784b84d7daf37500928
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:f14324482d4d4784b84d7daf375009282021-12-01T09:49:03Zمقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی2228-65782228-658610.30497/prr.2017.1964https://doaj.org/article/f14324482d4d4784b84d7daf375009282017-08-01T00:00:00Zhttps://prrj.journals.isu.ac.ir/article_1964_a12ed6c4742f188d6325be58a3f91c0a.pdfhttps://doaj.org/toc/2228-6578https://doaj.org/toc/2228-6586قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی ضمن آن که در امکان و ضرورت معرفت خدای سبحان و وجوب تفکر و ضرورت استدلال در شناخت خدا هم‌رأی هستند، اما در پاره‌ای از مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی اختلاف نظر دارند. مهم‌ترین اختلاف نظر این دو در زمینۀ معرفت‌شناسی متمرکز بر پاسخ به این سؤالات است: «آیا وجوب معرفت الله را عقل به ما می‌گوید یا شرع؟»، «آیا رابطۀ تفکر و معرفت تولیدی است یا استلزامی؟». در پاسخ به این سؤالات قاضی عبدالجبار رأی به «وجوب عقلی» معرفت الله می‌دهد، رابطۀ تفکر و معرفت را نیز «تولیدی» می‌داند و تولید علم را بر تفکر، که فعل اختیاری انسان است، مستقر می‌کند. اما قاضی ابوبکر باقلانی بر «وجوب شرعی» معرفت الله تأکید می‌کند و رابطۀ تفکر و معرفت را نیز «استلزامی» می‌داند، تولید علم را نیز بر قدرت محدثه، که به نظریۀ کسب اشعری برمی‌گردد، متکی می‌کند. در روش‌شناسی نیز اگرچه دو متکلم در اعتبار روش‌های حسی، عقلی و نقلی در کلام اشتراک دارند، در میزان اعتبار و تقدم هر یک از این روش‌ها بین آن دو اختلاف نظر است.علی الله بداشتیسید حسن سعادت مصطفویImam Sadiq Universityarticleمبانی معرفت‌شناختی معرفت دینیمبانی روش‌شناختی معرفت دینیقاضی عبدالجبار معتزلیقاضی ابوبکر باقلانیPhilosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjectsBL51-65FAپژوهشنامه فلسفه دین, Vol 15, Iss 1, Pp 41-53 (2017)
institution DOAJ
collection DOAJ
language FA
topic مبانی معرفت‌شناختی معرفت دینی
مبانی روش‌شناختی معرفت دینی
قاضی عبدالجبار معتزلی
قاضی ابوبکر باقلانی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
spellingShingle مبانی معرفت‌شناختی معرفت دینی
مبانی روش‌شناختی معرفت دینی
قاضی عبدالجبار معتزلی
قاضی ابوبکر باقلانی
Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects
BL51-65
علی الله بداشتی
سید حسن سعادت مصطفوی
مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی
description قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی ضمن آن که در امکان و ضرورت معرفت خدای سبحان و وجوب تفکر و ضرورت استدلال در شناخت خدا هم‌رأی هستند، اما در پاره‌ای از مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی اختلاف نظر دارند. مهم‌ترین اختلاف نظر این دو در زمینۀ معرفت‌شناسی متمرکز بر پاسخ به این سؤالات است: «آیا وجوب معرفت الله را عقل به ما می‌گوید یا شرع؟»، «آیا رابطۀ تفکر و معرفت تولیدی است یا استلزامی؟». در پاسخ به این سؤالات قاضی عبدالجبار رأی به «وجوب عقلی» معرفت الله می‌دهد، رابطۀ تفکر و معرفت را نیز «تولیدی» می‌داند و تولید علم را بر تفکر، که فعل اختیاری انسان است، مستقر می‌کند. اما قاضی ابوبکر باقلانی بر «وجوب شرعی» معرفت الله تأکید می‌کند و رابطۀ تفکر و معرفت را نیز «استلزامی» می‌داند، تولید علم را نیز بر قدرت محدثه، که به نظریۀ کسب اشعری برمی‌گردد، متکی می‌کند. در روش‌شناسی نیز اگرچه دو متکلم در اعتبار روش‌های حسی، عقلی و نقلی در کلام اشتراک دارند، در میزان اعتبار و تقدم هر یک از این روش‌ها بین آن دو اختلاف نظر است.
format article
author علی الله بداشتی
سید حسن سعادت مصطفوی
author_facet علی الله بداشتی
سید حسن سعادت مصطفوی
author_sort علی الله بداشتی
title مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی
title_short مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی
title_full مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی
title_fullStr مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی
title_full_unstemmed مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی
title_sort مقایسۀ مبانی معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانۀ قاضی عبدالجبار معتزلی و قاضی ابوبکر باقلانی در معرفت دینی
publisher Imam Sadiq University
publishDate 2017
url https://doaj.org/article/f14324482d4d4784b84d7daf37500928
work_keys_str_mv AT ʿlyạllhbdạsẖty mqạysەmbạnymʿrftsẖnạsạnhwrwsẖsẖnạsạnەqạḍyʿbdạljbạrmʿtzlywqạḍyạbwbḵrbạqlạnydrmʿrftdyny
AT sydḥsnsʿạdtmṣṭfwy mqạysەmbạnymʿrftsẖnạsạnhwrwsẖsẖnạsạnەqạḍyʿbdạljbạrmʿtzlywqạḍyạbwbḵrbạqlạnydrmʿrftdyny
_version_ 1718405389961134080