نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت

«هزار و یک شب» از رستۀ جامع الحکایات و متنِ تو در توی ادبیات عامیانۀ فارسی است. قصۀ بنیادین این کتاب بر پایۀ قصه‌گویی «شهرزاد» شکل گرفته است و بر گِرد هستۀ بنیادین، سایر قصه‌ها در کنار هم چیده شده‌اند. فضای نشانه‌ای این کتاب همسان با سایر متون هم‌ریخت فرهنگیِ ایران قدیم است. این پژوهش با رویکرد توصی...

Descripción completa

Guardado en:
Detalles Bibliográficos
Autores principales: رضا طاهری, امیراسماعیل آذر, ساره زیرک
Formato: article
Lenguaje:EN
FA
Publicado: Institute for Humanities & Cultural Studies 2021
Materias:
Acceso en línea:https://doaj.org/article/fc6102a43f8e4d42b988e5bce21eb404
Etiquetas: Agregar Etiqueta
Sin Etiquetas, Sea el primero en etiquetar este registro!
id oai:doaj.org-article:fc6102a43f8e4d42b988e5bce21eb404
record_format dspace
spelling oai:doaj.org-article:fc6102a43f8e4d42b988e5bce21eb4042021-11-08T08:52:57Zنشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت2717-322410.30465/lir.2021.34047.1237https://doaj.org/article/fc6102a43f8e4d42b988e5bce21eb4042021-09-01T00:00:00Zhttps://lir.ihcs.ac.ir/article_6517_48e4f4f5268f563666db70e591d44f6d.pdfhttps://doaj.org/toc/2717-3224«هزار و یک شب» از رستۀ جامع الحکایات و متنِ تو در توی ادبیات عامیانۀ فارسی است. قصۀ بنیادین این کتاب بر پایۀ قصه‌گویی «شهرزاد» شکل گرفته است و بر گِرد هستۀ بنیادین، سایر قصه‌ها در کنار هم چیده شده‌اند. فضای نشانه‌ای این کتاب همسان با سایر متون هم‌ریخت فرهنگیِ ایران قدیم است. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی در متون هم‌ریخت فرهنگی، بر پایۀ نظریۀ نشانه‌شناسی فرهنگی یوری لوتمان: مطالعۀ ارتباط دوسویه و نقش‌مند میان نظام‌های نشانه‌ای متفاوت، به بررسی خاستگاه نشانه‌های فرهنگی «هزار و یک شب» و خویشاوندی آن با متون هم‌ریخت در سپهر نشانگانی ادب عامیانۀ فارسی می‌پردازد و از نشانه‌شناسی فرهنگی «هزار و یک شب» و بررسی آرای پژوهشگران «هزار و یک شب» با تکیه بر قصۀ بنیادین آن و همسانی با متون هم‌ریخت نتیجه می‌گیرد: ساختار کتاب، ترجمه، بازتولید معنا و محتوای آن در گسترۀ سپهر نشانگان فرهنگی و هویت ایرانی شکل گرفته است و «هزار و یک شب» بازتاب دهندۀ مناسبات اجتماعی ـ فرهنگیِ بستر تولیدکنندۀ ایرانی خود است. رابطۀ «خود» ایرانی با فرهنگ «دیگری» در گفتگومندی فرهنگ‌ها شکل گرفته است.رضا طاهریامیراسماعیل آذرساره زیرکInstitute for Humanities & Cultural Studiesarticle«هزار و یک شب»«نشانه‌شناسی فرهنگی»«متون هم‌ریخت»«یوری لوتمان»«سپهرنشانه‌ای»Indo-Iranian languages and literaturePK1-9601ENFAپژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی, Vol 3, Iss 6, Pp 165-189 (2021)
institution DOAJ
collection DOAJ
language EN
FA
topic «هزار و یک شب»
«نشانه‌شناسی فرهنگی»
«متون هم‌ریخت»
«یوری لوتمان»
«سپهرنشانه‌ای»
Indo-Iranian languages and literature
PK1-9601
spellingShingle «هزار و یک شب»
«نشانه‌شناسی فرهنگی»
«متون هم‌ریخت»
«یوری لوتمان»
«سپهرنشانه‌ای»
Indo-Iranian languages and literature
PK1-9601
رضا طاهری
امیراسماعیل آذر
ساره زیرک
نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت
description «هزار و یک شب» از رستۀ جامع الحکایات و متنِ تو در توی ادبیات عامیانۀ فارسی است. قصۀ بنیادین این کتاب بر پایۀ قصه‌گویی «شهرزاد» شکل گرفته است و بر گِرد هستۀ بنیادین، سایر قصه‌ها در کنار هم چیده شده‌اند. فضای نشانه‌ای این کتاب همسان با سایر متون هم‌ریخت فرهنگیِ ایران قدیم است. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی در متون هم‌ریخت فرهنگی، بر پایۀ نظریۀ نشانه‌شناسی فرهنگی یوری لوتمان: مطالعۀ ارتباط دوسویه و نقش‌مند میان نظام‌های نشانه‌ای متفاوت، به بررسی خاستگاه نشانه‌های فرهنگی «هزار و یک شب» و خویشاوندی آن با متون هم‌ریخت در سپهر نشانگانی ادب عامیانۀ فارسی می‌پردازد و از نشانه‌شناسی فرهنگی «هزار و یک شب» و بررسی آرای پژوهشگران «هزار و یک شب» با تکیه بر قصۀ بنیادین آن و همسانی با متون هم‌ریخت نتیجه می‌گیرد: ساختار کتاب، ترجمه، بازتولید معنا و محتوای آن در گسترۀ سپهر نشانگان فرهنگی و هویت ایرانی شکل گرفته است و «هزار و یک شب» بازتاب دهندۀ مناسبات اجتماعی ـ فرهنگیِ بستر تولیدکنندۀ ایرانی خود است. رابطۀ «خود» ایرانی با فرهنگ «دیگری» در گفتگومندی فرهنگ‌ها شکل گرفته است.
format article
author رضا طاهری
امیراسماعیل آذر
ساره زیرک
author_facet رضا طاهری
امیراسماعیل آذر
ساره زیرک
author_sort رضا طاهری
title نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت
title_short نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت
title_full نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت
title_fullStr نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت
title_full_unstemmed نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت
title_sort نشانه‌شناسی فرهنگی هستۀ بنیادین «هزار و یک شب» بر اساس متون هم‌ریخت
publisher Institute for Humanities & Cultural Studies
publishDate 2021
url https://doaj.org/article/fc6102a43f8e4d42b988e5bce21eb404
work_keys_str_mv AT rḍạṭạhry nsẖạnhsẖnạsyfrhngyhstەbnyạdynhzạrwyḵsẖbbrạsạsmtwnhmrykẖt
AT ạmyrạsmạʿylậdẖr nsẖạnhsẖnạsyfrhngyhstەbnyạdynhzạrwyḵsẖbbrạsạsmtwnhmrykẖt
AT sạrhzyrḵ nsẖạnhsẖnạsyfrhngyhstەbnyạdynhzạrwyḵsẖbbrạsạsmtwnhmrykẖt
_version_ 1718442772529152000